Bảo tàng Lịch sử Quốc gia

Chỉ thị về vấn đề thành lập Hội Phản đế Đồng minh đã nêu rõ hai động lực chính, căn bản cho sự bố trí hàng ngũ cách mạng, đó là giai cấp công nhân đồng minh với giai cấp nông dân. Giai cấp vô sản lãnh đạo cuộc cách mạng tư sản dân quyền ở Đông Dương mà không tổ chức được toàn dân lại thành một lực lượng thật rộng, thật kín thì cuộc cách mạng cũng khó thành công. Điều đặc biệt ở Chỉ thị này là đã phê phán thẳng thắn những nhận thức lệch lạc và chỉ rõ ra rằng: Từ trước tới nay, do chưa hiểu thấu đáo chuyện này, nên ta “Thiếu một tổ chức quảng đại quần chúng để hấp thụ các tầng lớp trí thức dân tộc, tư sản dân tộc (họ là tầng lớp trên hay ở vào tầng lớp giữa cũng vậy) và cho tới cả những người địa chủ có đầu óc oán ghét đế quốc Pháp, mong muốn quốc gia độc lập, để đưa tất cả những tầng lớp và cá nhân đó vào trong hàng ngũ chống đế quốc Pháp, để kịp vận động toàn dân nhất tề hành động mặt này hay mặt khác mà chống khủng bố trắng và ủng hộ cách mạng công nông”. Chỉ thị cũng nhấn mạnh: “ Thường vụ Trung ương đã khảo sát tình hình các nơi gửi về và đã có những chỗ xuất phát để làm thí nghiệm rồi. Nên chỉ thị xuống để các cấp Đảng bộ và các đồng chí nghiên cứu thi hành và cáo kịp thời về Trung ương. Thường vụ ủy tin chắc rằng: Bản chị thị này sẽ giúp đỡ các cấp Đảng ủy và toàn thể các đồng chí chúng ta phát triển mạnh mẽ được Hội Phản đế Đồng minh”. Chỉ thị được gửi tới các cấp ủy Đảng và toàn thể đảng viên khẳng định lại đường lối chiến lược và sách lược của Đảng trình bày trong Luận cương và nhấn mạnh tới tầm quan trọng của công tác xây dựng Mặt trận Dân tộc Thống nhất mà trong giai đoạn lịch sử này việc tổ chức Hội Phản đế Đồng minh là chủ trương đúng đắn và cấp thiết.

Như vậy, ngay từ khi mới ra đời, Đảng đã có chủ trương thành lập Mặt trận Dân tộc Thống nhất, nhằm đoàn kết, tập hợp mọi lực lượng yêu nước và tiến bộ, đấu tranh giải phóng dân tộc thoát khỏi ách nô dịch của chủ nghĩa thực dân.

Phong trào Mặt trận Dân chủ Đông Dương tổ chức mít tinh kỷ niệm ngày Quốc tế Lao động 1-5-1938 tại khu Đấu Xảo Hà Nội (nay là Cung Văn hóa Hữu nghị) với hàng vạn người tham dự.

Lời kêu gọi của Mặt trận Việt Minh, ngày 1-2-1944.

Hội Phản đế Đồng minh, hình thức tổ chức đầu tiên của Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ngày nay là một bộ phận trong hệ thống chính trị của Nhà nước Việt Nam, là hình thức hiện tại của Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam- tên chung cho nhiều hình thức tổ chức được thành lập trong những giai đoạn cách mạng khác nhau. Từ ngày thành lập, tùy đặc điểm của từng thời kỳ cách mạng, mà Mặt trận mang các tên gọi khác nhau, song vẫn là một mục tiêu, một ý nghĩa, một hành động: Hội Phản đế Đồng minh (1930), Mặt trận Dân chủ Đông Dương (1936), Mặt trận Dân tộc Thống nhất Phản đế (1939), Mặt trận Việt Minh (1941), Mặt trận Liên Việt (1951), Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (ở miền Bắc, 1955), Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam (1960), Liên minh các lực lượng dân tộc, dân chủ và hòa bình Việt Nam (1968), và Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong cả nước từ 1977 đến nay. Từ năm 1986, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã có quyết định lấy ngày 18 tháng 11 hàng năm làm Ngày kỷ niệm thành lập Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam.

Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các đại biểu tham dự Đại hội Toàn quốc thống nhất Việt Minh Liên Việt, chụp ảnh lưu niệm ở Việt Bắc, tháng 3-1951.

Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đại hội thành lập Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức tại Hà Nội, tháng 9-1955.

Nhìn lại 83 năm lãnh đạo cách mạng nước ta, thời kỳ nào Đảng ta cũng coi trọng vị trí của Mặt trận Dân tộc Thống nhất, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng với Mặt trận, làm cho Mặt trận thực sự trở thành nơi tập hợp sức mạnh đoàn kết rộng rãi mọi tầng lớp nhân dân, không có sự phân biệt đối xử, trên dưới một lòng, đồng tâm nhất trí, động viên được sức mạnh vô địch của toàn dân tộc, tranh thủ sự đồng tình ủng hộ của đông đảo bạn bè gần xa trên thế giới, do vậy mà phong trào cách mạng nước ta phát triển mạnh mẽ, vượt qua mọi khó khăn thử thách, đánh bại mọi thế lực thù địch, đưa sự nghiệp cách mạng nước ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, hoàn thành nhiệm vụ giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, đưa cả nước vào một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập, tự do và xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Luật sư Nguyễn Hữu Thọ, Chủ tịch Ủy ban Trung ương lâm thời Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, đọc báo cáo tại Hội nghị Ủy ban T.Ư lâm thời MTDTGPMNVN (mở rộng), tháng 12-1960.

Luật sư, Chủ tịch Trịnh Đình Thảo phát biểu tại Hội nghị Đại biểu Liên minh các lực lượng dân tộc dân chủ và hòa bình Việt Nam, năm 1968.

Chủ tịch Hồ Chí Minh, Người sáng lập và rèn luyện Đảng ta, Người đặt nền móng cho quan điểm, đường lối của Đảng về công tác Mặt trận. Tên tuổi của Người mãi gắn bó với quá trình ra đời và trưởng thành của Mặt trận suốt 83 năm qua, kể từ khi Đảng ta có chỉ thị về việc thành lập Hội Phản đế Đồng minh. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Mặt trận đã xây dựng một Cương lĩnh đúng đắn. Thế là rất tốt cho cuộc đấu tranh sau này…Chúng ta có thể tin chắc rằng: Với sự cố gắng của mọi người và sự ủng hộ của toàn dân, Mặt trận Tổ quốc sẽ làm tròn nhiệm vụ vẻ vang là giúp xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh”.

Trải qua chặng đường vẻ vang 83 năm, tổ chức Mặt trận dưới sự lãnh đạo của Đảng, với sự thống nhất ý chí của tất cả các tổ chức, các giai tầng trong xã hội, các cá nhân tiêu biểu của dân tộc, tôn giáo, tầng lớp, các vị lãnh đạo tiêu biểu cho ý chí đoàn kết dân tộc, luôn phấn đấu xây dựng thành khối đại đoàn kết dân tộc vững mạnh, thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại: “Đoàn kết- đoàn kết- đại đoàn kết. Thành công- thành công- đại thành công”.

Chu Lộc- Phương Thảo (tổng hợp)

Nguồn:

1. Việt Nam những sự kiện Lịch sử (1919-1945), Nxb Giáo dục, Hà Nội- 2000.
2. Sự kiện và Nhân chứng, số 155 tháng 11/2006.
3. Sự kiện và Nhân chứng, số 167 tháng 11/2007.
4. Biên niên sự kiện lịch sử Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam, tập I (1930-1954), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội- 2004.
5. Hồ Chí Minh Toàn tập, tập 10 (1955-1957), Nxb Chính trị Quốc gia- Sự thật, Hà Nội- 2011.
6. Ảnh tư liệu BTLSQG