Kiến thức Lịch sử

18/02/2019 09:32

Vài ngôi đình nổi tiếng ven sông Cầu

Đình làng là một sản phẩm của lịch sử, đình làng không phải ra đời từ thời nguyên thủy, mà như nhiều nhà nghiên cứu cho biết, nó chỉ xuất hiện ở nước ta từ khoảng thế kỷ XV. Một số nhà dân tộc học nghệ thuật thường nói rằng: đình làng đã manh nha từ thế kỷ XV, định hình vào thế kỷ XVI, phát triển vào nửa cuối thế kỷ XVII và lụi tàn dần từ thế kỷ XVIII, sang thế kỷ XIX thì bắt đầu có sự thay đổi cơ bản về nhận thức đối với bản chất.

12/02/2019 08:41

Đi tìm sự tích cành đào Xuân Đinh Hợi (1947)

Xuân Đinh Hợi (1947), lần đầu tiên, cán bộ chiến sĩ Trung đoàn Thủ đô đón xuân ở Mặt trận Liên khu I. Xuân Kỷ Hợi này (2019), người còn người mất. Trong cái nao nức, hy vọng năm mới với bao điều tốt lành, an vui, những cựu chiến binh của Liên khu I Anh hùng ôn lại kỷ niệm và họ không thể quên hình ảnh cành đào tươi thắm giữa phòng khách trong ngôi biệt thự Anh Hoa ở đầu Ngõ Gạch*. Tối 30 Tết năm ấy, các đồng chí lãnh đạo Uỷ ban Kháng chiến Liên khu I chúc Tết lãnh sự quán Anh, Mỹ, Pháp, Trung Hoa đang có mặt tại Hà Nội. Giữa khói lửa chiến tranh, cành đào Nhật Tân càng thêm tươi thắm. Đó chính là thông điệp của niền tin chiến thắng và khát vọng hoà bình của nhân dân Việt Nam.

11/02/2019 08:43

MỨT HUẾ

Trong một tiểu luận viết về văn hóa ẩm thực của xứ Huế, nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường đã chia món ăn Huế thành 10 hệ, gồm: hệ món mặn, hệ món chay, hệ cháo xúp, hệ dưa mắm, hệ nem chả, hệ bánh mặn, hệ bánh ngọt, hệ mứt, hệ món ăn làm thuốc và hệ món ăn cung đình. Trong 10 hệ ẩm thực ấy, mứt được xếp hàng thứ 8, trên cả hệ món ăn cung đình. Điều này chứng tỏ “ông hoàng bút ký” ở đất đế đô rất trọng thị mứt Huế.

29/01/2019 09:52

Lễ nghi Tết ở Huế

“Có bao nhiêu nghi lễ người Huế phải thực hành trong mỗi dịp năm mới?”. Sau một tuần trải nghiệm Tết Huế, chứng kiến rất nhiều lễ nghi, cúng kiếng diễn ra trước, trong và sau Tết ở cố đô, phóng viên Steve Burrow của tạp chí Asian Geographic đã hỏi tôi như vậy. Tôi chưa kịp trả lời thì anh hỏi thêm: “Người Huế cúng bái rất nhiều trong dịp Tết, vậy họ có còn thời gian để ăn Tết, chơi Tết?”. Quả đúng như vậy. Lễ nghi, cúng kiếng trong dịp Tết Nguyên đán ở Huế, có lẽ, nhiều hơn bất kỳ nơi nào ở Việt Nam.

23/01/2019 08:35

Con lợn đất – Món quà Tết dân dã

Lợn là một trong vài con vật được người thuần dưỡng thành “gia súc” từ thời nguyên thủy. Trong nhiều di tích khảo cổ học cách nay hơn 2000 năm đã tìm thấy xương lợn nuôi, tức là từ khi ấy lợn đã là một loài vật quen thuộc với con người.

16/01/2019 10:05

Hệ thống giếng cổ trên đảo Phú Quý, tỉnh Bình Thuận

1. Lời mở

14/01/2019 12:33

Công viên địa chất Yehliu (Dã Liễu) của Đài Loan

Công viên địa chất Dã Liễu (Yehliu) nằm ở gần điểm cực Bắc của đảo Đài Loan tại thị trấn Vạn Lịch (Wanli Town). Những khối đá được tạo hình nhờ sóng biển, phong hóa đá, do hoạt động địa chất vỏ trái đất tạo nên một khung cảnh ngoạn mục mà bất cứ du khách nào cũng muốn được chiêm ngưỡng.

10/01/2019 10:17

Độc đáo Nhật ký Đệ nhị Trung đội Cứu Quốc Quân

Tôi có may mắn được công tác tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam đã gần 10 năm. Nơi đây đang lưu giữ và trưng bày nhiều bộ sưu tập hiện vật vô cùng quý giá trong đó có sưu tập thư, nhật ký thời chiến. Cũng bởi vậy, tôi được biết số phận rất đặc biệt của nhiều cuốn nhật ký mà Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam lưu giữ. Nhật ký Đệ nhị Trung đội Cứu quốc quân của Đại tá Đào Văn Trường là một hiện tượng độc đáo hiếm có mà tôi bắt gặp.

04/01/2019 14:38

Miếu Đại Trung – di tích lịch sử văn hóa tiêu biểu về truyền thống thượng võ của Bắc Ninh

Phần 1: Bắc Ninh là một trong những cái nôi của người Việt cổ. Trải qua hàng nghìn năm đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc, quân và dân tỉnh Bắc Ninh đã có những đóng góp quan trọng vào thắng lợi chung của cả dân tộc. Bên cạnh đó, những giá trị văn hóa, lịch sử, truyền thống khoa bảng của tỉnh Bắc Ninh cũng được giới nghiên cứu đánh giá cao. Thể hiện rõ nhất là số lượng di tích lịch sử, danh nhân văn hóa, những võ công kiệt xuất, mưu lược tài ba có nhiều đóng góp quan trọng cho quê hương, dòng họ, cho đất nước.

03/01/2019 10:13

Cầu may đầu năm ở Nhật

Người Nhật có một tôn giáo riêng là Thần đạo (Shinto), thờ Thái Dương thần nữ và chư vị thần linh theo tín ngưỡng đa thần cổ truyền. Đền Thần đạo hiện diện khắp “xứ sở mặt trời mọc”. Khoảng giữa thế kỷ 6, Phật giáo từ Trung Hoa du nhập vào Nhật Bản, nhanh chóng dành vị thế độc tôn và ảnh hưởng mạnh mẽ đến chính giới Nhật Bản, đặc biệt là trong thời Nara (710-794) và thời Kamakura (1185-1333). Được nhà nước bảo trợ, chùa chiền được xây cất ở khắp xứ Phù Tang, cùng với những ngôi đền Thần đạo, trở thành những địa chỉ khai sinh và nuôi dưỡng đời sống tâm linh của người Nhật suốt cả ngàn năm qua. Đó là những nơi mà người Nhật thường đến cầu nguyện những điều tốt lành và mong ước may mắn, bình yên cho bản thân và gia đình, nhất là trong dịp xuân về, Tết đến.

Bảo tàng lịch sử Quốc gia

Vietnam National Museum of History