Sáng 15/9/2021, Bảo tàng Lịch sử quốc gia (BTLSQG) đã tổ chức họp báo trực tuyến giới thiệu các sản phẩm ứng dụng công nghệ trong hoạt động trưng bày của Bảo tàng. Tham dự họp báo có TS. Nguyễn Văn Đoàn - Giám đốc BTLSQG; Ths. Nguyễn Thị Thu Hoan - Phó giám đốc BTLSQG; ông Hoàng Quốc Việt - Tổng giám đốc Công ty Giải pháp phần mềm chuyên nghiệp Việt (Vietsoftpro) cùng đại diện các cơ quan báo chí.
Toàn cảnh buổi họp báo (ảnh Bắc Dũng)
Trước xu thế phát triển của công nghệ, tác động của dịch Covid-19 đặc biệt là nhu cầu thưởng lãm văn hóa lịch sử của công chúng ngày càng cao, vì vậy việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động trưng bày Bảo tàng là một xu hướng tất yếu. Từ năm 2013, BTLSQG đã ứng dụng công nghệ tương tác ảo 3D giới thiệu 2 trưng bày chuyên đề là: "Di sản văn hóa Phật giáo Việt Nam" và "Đèn cổ Việt Nam". Năm 2016, Bảo tàng tiếp tục ứng dụng công nghệ tương tác ảo 3D vào một số nội dung trưng bày thường trực. Trên cơ sở những kinh nghiệm và hiệu quả bước đầu, cũng như đáp ứng nhu cầu thực tiễn và bối canh dịch bệnh, từ năm 2020, Bảo tàng tiếp tục phối hợp với Công ty Vietsotfpro nghiên cứu, nâng cấp ứng dụng 3D và cập nhật, bổ sung nội dung thông tin, hoàn thiện chuyên đề giới thiệu bảo tàng ảo 3D chuyên đề “Bảo vật quốc gia” lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia đồng thời ứng dụng công nghệ trong hoạt động giáo dục, giới thiệu trưng bày như: Tham quan Bảo tàng trực tuyến (Tourday online), Giờ học lịch sử online.
Trưng bày ảo 3D chuyên đề Bảo vật quốc gia trong trang Website của BTLSQG
Hoa văn, họa tiết trên mỗi hiện vật được giải thích rõ về nội dung, ý nghĩa giúp khám tham quan dễ dàng theo dõi, nhận biết và hiểu sâu sắc hơn
1. Trưng bày tương tác ảo 3D chuyên đề “Bảo vật quốc gia” là sản phẩm ứng dụng công nghệ được Bảo tàng phối hợp với Công ty Vietsoftpro đầu tư nghiên cứu, thực hiện rất công phu. Nội dung giới thiệu được bổ sung, cập nhật; cách thức tiếp cận được đổi mới. Theo đó, thông tin được giới thiệu với các cấp độ khác nhau để phục vụ đa dạng nhu cầu của công chúng, phù hợp với điều kiện thời gian, nhu cầu tra cứu thông tin từ khái quát đến trải nghiệm, tương tác 3D hoặc khai thác tư liệu phục vụ nhu cầu tìm hiểu, nghiên cứu. Đặc biệt với việc cập nhật ứng dụng 3D và đổi mới hình thức giới thiệu mang lại cho công chúng sự tương tác, trải nghiệm khác biệt, mới lạ và sâu sắc hơn. Các bảo vật được sắp xếp theo tiến trình lịch sử từ thời Văn hóa Đông Sơn đến thời kỳ lịch sử Cận đại. Nội dung giới thiệu mỗi hiện vật được chia thành trường thông tin gồm: giới thiệu tổng quan hiện vật; hình ảnh; video; tương tác 3D; nghiên cứu (cung cấp các thông tin, bài viết chuyên sâu của các chyên gia, bài viết chuyên khảo); thư mục tài liệu tham khảo; ấn phẩm của Bảo tàng liên quan đến các bảo vật và tương tác qua trò chơi (mini Quizz). Trong đó, quan trọng nhất là nội dung tương tác ảo 3D, với việc nâng cấp, cập nhật và đổi mới cách thức tiếp cận, giúp khách không chỉ xem 3D hiện vật bằng cách xoay 3 chiều một cách thông thường mà cùng với đó, khách tham quan còn được tự tương tác, trải nghiệm, tìm hiểu chi tiết hoa văn/minh văn hiện vật với những chú thích nội dung cụ thể giúp khách tham quan dễ nhận biết, hiểu sâu sắc đồng thời phần tương tác cũng trở nên sinh động, hấp dẫn hơn .
Khách tham quan trưng bày tương tác ảo 3D chuyên đề “Bảo vật quốc gia” truy cập vào đường link: https://baovatquocgia.baotangso.com
Mỗi hiện vật được thiết kế các menu/trường thông tin giúp khách tham quan dễ dàng khai thác/lựa chọn thông tin theo nhu cầu
2. Bên cạnh việc sử dụng công nghệ tương tác ảo 3D, Bảo tàng đã tổ chức thử nghiệm chương trình tham quan trực tuyến (Tourday online) đầu tiên với chủ đề “Theo dòng lịch sử: Văn hóa Đại Việt thời Lý - Trần”. Chương trình phát trên nền tảng trực tuyến Zoom, Hình thức tham quan Tourday online được kết hợp giữa thuyết minh với ứng dụng công nghệ 3D trên website Bảo tàng, kết hợp với các phần mềm trình chiếu PowerPoint để minh họa và ứng dụng Menti để tạo trò chơi thông qua các câu hỏi gắn với nội dung chủ đề tour tham quan. Đặc biệt, khác với tham quan 3D thông thường, khách tham quan được tương tác trực tiếp với người hương dẫn thông qua voice chat và box chat góp phần tạo sự hứng khởi, sôi động cho khách tham quan.
Công chúng tham quan bảo tàng trực tuyến (Tourday online) với chủ đề:“Theo dòng lịch sử: Văn hóa Đại Việt thời Lý - Trần”
Một số hình ảnh cán bộ giáo dục Bảo tàng (trong vai trò “cô giáo”) và trẻ em (học sinh) trong chương trình Học lịch sử online
3. Chương trình Giờ học lịch sử online thông qua ứng dụng Zoom đã được Bảo tàng triển khai từ tháng 7 năm 2020, nội dung buổi học được cán bộ giáo dục Bảo tàng nghiên cứu, xây dựng trên cơ sở nội dung trưng bày, sưu tập hiện vật của Bảo tàng để phù hợp với từng nhóm học sinh. Đối với học sinh chưa học lịch sử ở nhà trường, chương trình tập trung giới thiệu các nhân vật, sự kiện lịch sử; đối với học sinh đã học lịch sử, chương trình được thiết kế gắn kết với nội dung trong sách giáo khoa. Với hình thức này, cho dù ở đâu, các em chỉ cần trang bị máy tính hoặc điện thoại thông minh có kết nối internet và được cán bộ Bảo tàng cấp mã là có thể vào Zoom tham gia lớp học. Chương trình đã nhận được sự quan tâm của nhiều học sinh, thầy cô giáo, phụ huynh. Đặc biệt, thông qua chương trình giáo dục, Bảo tàng mong muốn khơi dậy ở thế hệ trẻ lòng yêu thích, say mê với lịch sử dân tộc.
TS. Nguyễn Văn Đoàn – Giám đốc BTLSQG phát biểu tại cuộc họp báo (ảnh Bắc Dũng)
Phát biểu tại buổi họp báo, TS. Nguyễn Văn Đoàn nhấn mạnh: đây là một số sản phẩm ứng dụng công nghệ trong giới thiệu trưng bày Bảo tàng Lịch sử quốc gia. Trên cơ sở những kinh nghiệm trong quá trình thực hiện và đánh giá nhu cầu công chúng, Bảo tàng sẽ tiếp tục bổ sung, cập nhật nội dung cho các sản phẩm trên đồng thời nghiên cứu, xây dựng những sản phẩm mới để giới thiệu công chúng trong thời gian tới. Trước xu thế phát triển của công nghệ, cùng với tác động của dịch Covid-19, đặc biệt là nhu cầu thưởng lãm văn hóa lịch sử của công chúng ngày càng cao, vì vậy, thông qua việc từng bước tiếp cận và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong hoạt động, Bảo tàng Lịch sử quốc gia mong muốn đưa Bảo tàng đến rộng rãi công chúng hơn đồng thời đa dạng hóa hoạt động, phát huy được những giá trị di sản hiện đang lưu giữ tại Bảo tàng thu hút khách tham quan phù hợp với điều kiện thực tiễn cũng như xu thế phát triển công nghệ hiện nay đồng thời góp phần bảo tồn phát huy giá trị lịch sử văn hóa của các sưu tập hiện vật tại Bảo tàng, qua đó hình thành nên hệ thống di sản số hóa trong hệ thống di sản văn hóa Việt Nam.
Thu Nhuần