Mới đây, Viện khảo cổ học đã phối hợp với Bảo tàng tỉnh Cao Bằng tiến hành khai quật hang Ngườm Vài nhằm xác định rõ hơn những giá trị khoa học và lịch sử của di tích này.
Cán bộ Viện Khảo cổ học khai quật di tích khảo cổ tại hang Ngườm Vài. (Ảnh: Baocaobang)
Hang Ngườm Vài, xã Cần Yên một xã biên giới thuộc Huyện Thông Nông tỉnh Cao Bằng đã được biết đến là một trong những di chỉ khảo cổ học. Năm 2010 qua khảo sát sơ bộ đã phát hiện gần 500 hiện vật có liên quan đến sự sống của người tiền sử. Tháng 12 /2012, Viện khảo cổ học đã phối hợp với Bảo tàng tỉnh Cao Bằng tiếp tục khai quật nhằm xác định rõ hơn những giá trị khoa học và lịch sử của di tích này.
Hang Ngườm Vài xã Cần Yên nằm ở độ cao cách mặt nưóc sông Dẻ Rào 40 mét, trên lưng chừng vách núi đá vôi dựng đứng, Vòm hang cao và rộng rãi thoáng đãng có tầm nhìn bao quát toàn bộ cánh đồng Bản Gải. Đây là vị trí thuận lợi để cho con ngừoi cư trú an toàn ,có khả năng quan sát và phòng thủ từ xa ... Theo các di chỉ còn sót lại, các nhà khảo cổ học đã đánh giá đây là nơi trú ngụ từ xa xưa của người Tày cổ.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trình Năng Chung, Viện Khảo cổ học, Trưởng đoàn khai quật cho biết: “Diện tích hố khai quật rộng 20m2, sâu 1,4m, tầng địa chất chủ yếu là đá vôi bị vùi lấp nên công việc đào bới khá vất vả và đòi hỏi sự tỷ mỷ, công phu, nạo vét nhẹ nhàng qua từng lớp đất dày 10cm, để tránh làm xáo trộn hoặc biến dang hiện vật. Sau hơn một tuần khai quật đoàn khảo sát đã phát hiện rất nhiều hiện vật có giá trị”.
Tiến sỹ Nguyễn Trường Đông, Chuyên gia khảo cổ, Viện Khảo cổ học nói: “Mỗi hiện vật phát hiện đều được ghi rõ lai lịch vị trí tầng địa chất đo đạc kích thước, xếp hạng và phân loại theo từng nhóm. Trong số gần 1.500 hiện vật thu được chủ yếu là các công cụ bằng đá, xương người, xương động vật, các vỏ ốc vỏ sò, hạt cây quả hóa thạch”.
"Theo đánh giá của đoàn khảo sát những hiện vật thu được ở đây có giá trị rất lớn về mặt khoa học và lịch sử là kết quả khảo cổ sẽ giúp cho các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu đầy đủ hơn về nguồn gốc và cuộc sống của người Việt cổ ở Cao Bằng”, Tiến sỹ Trình Năng Chung cho biết thêm.
Theo ông Đàm Quang Gióng - Phó giám đốc Sở văn hóa thể thao và du lịch cho biết Cao Bằng là vùng đất có nhiều di chỉ Khảo cổ học liên quan đến sự hình thành của người tiền sử.
Ông Lục Vĩnh Cửu - làng Bản Gải, xã Cần Yên, Thông Nông, Cao Bằng nói: “Đối với người dân địa phương hang Ngườm Vài lâu nay đã trở nên quen thuộc. Thời chiến tranh từng là nơi sơ tán và cất dấu lương thực rất an toàn của bà con nhân dân”.
Hiện nay, công Việc khai quật đang được tiếp tục. Nhưng với những phát hiện ban đầu của giới khảo cổ học, hang Ngườm Vài đã được xếp hạng là di tích lịch sủ văn hóa cần được quản lý và bảo vệ .
Tác giả : Lã Vinh