Bảo tàng Lịch sử Quốc gia

PGS.TS Nguyễn Lân Cường, Phó Tổng Thư ký Hội khảo cổ học Việt Nam- một trong những người tham dự hội nghị khảo cổ học từ lần đầu tiên tới nay cho biết, 47 năm qua, ông chưa bỏ sót một hội nghị khảo cổ học nào của Viện Khảo cổ học. Và có lẽ cũng ít có cơ quan nào cứ đến tháng 9 hàng năm lại tổ chức được một hội nghị qui mô như Hội nghị của ngành khảo cổ học, tề tựu đầy đủ các đại biểu đại diện 3 miền Bắc- Trung- Nam để thông báo những phát hiện mới nhất về khảo cổ học.

Hội nghị Khảo cổ học lần thứ 47 này, Viện Khảo cổ học đã nhận được gần 500 báo cáo thống kê khảo cổ học từ các địa phương gửi về. Theo PGS. TS Tống Trung Tín- Viện trưởng Viện Khảo cổ học, đây thực sự là một tín hiệu vui, chứng tỏ những nỗ lực không ngừng từ các nhà khảo cổ học. Trong số những phát hiện khảo cổ học mới năm 2012, đáng chú ý là việc phát hiện hệ thống cư trú hang động có thời gian phát triển liên tục từ 20.000 năm đến 4.000 năm cách ngày nay tại khu Di sản thiên nhiên Tràng An, Ninh Bình. Chính thành tựu nghiên cứu khảo cổ học đã đóng góp một tiêu chí quan trọng để các chuyên gia quốc tế xem xét và quyết định ủng hộ việc đưa Hồ sơ Di sản Tràng An tham gia đề cử danh hiệu Di sản thiên nhiên thế giới năm 2013 tại Paris. Trước đó, vai trò của ngành khảo cổ học cũng đã được chứng minh qua việc nghiên cứu xây dựng Hồ sơ di sản thế giới Hoàng thành Thăng Long năm 2010, Di sản thành nhà Hồ năm 2011…

Phải đầu tư xây dựng ngành khảo cổ học dưới nước

Vui mừng trước những thông báo mới về kết quả của ngành khảo cổ học năm 2012, nhưng các chuyên gia khảo cổ học cũng bày tỏ băn khoăn khi đến nay chúng ta vẫn chưa thành lập được ngành khảo cổ học dưới nước.

Thời gian qua, việc ngư dân Quảng Ngãi ồ ạt khai thác hiện vật tại con tàu đắm cổ Bình Châu, không chỉ là một hồi chuông cảnh báo về nạn khai thác cổ vật trái phép, thiếu hiểu biết dẫn đến những hư hại đáng tiếc đối với những cổ vật có giá trị; hơn thế đó còn cho thấy sự cần thiết và cấp thiết trong việc sớm thành lập ngành khảo cổ học dưới nước tại Việt Nam. Theo PGS.TS Nguyễn Lân Cường, cho đến bây giờ vẫn chưa có ngành khảo cổ học dưới nước thì đó là tồn tại lớn nhất của ngành khảo cổ học Việt Nam. Sắp tới Viện Khảo cổ học sẽ trình Chính phủ Đề án xây dựng ngành khảo cổ học dưới nước, nhưng để từ chủ trương, ý tưởng thành hiện thực, đó không phải là chuyện ngày một ngày hai mà phải có cả một lộ trình chuẩn bị. Trước mắt là phải chuẩn bị về nhân lực, đội ngũ, đặc biệt là chú trọng tới việc đào tạo đội ngũ trẻ, tiếp cận với công nghệ, kỹ thuật hiện đại.

May mắn được đi tham quan bảo tàng ở nhiều quốc gia trên thế giới, PGS.TS Nguyễn Lân Cường cho biết khảo cổ học dưới nước ở một số quốc gia rất phát triển, được chú trọng đầu tư. Theo đó, sắp tới để thúc đẩy sự ra đời của ngành khảo cổ học Việt Nam, phải sớm bắt tay xây dựng đề án, dự án cụ thể, cùng với đó là việc làm tốt công tác qui hoạch khảo cổ học.

Hương Lê- Đức Hiệp