Chuyên khảo

17/06/2022 15:10

Nguyễn Cát Tường - Ông chủ hãng xe Lux ở Hà Nội

Nguyễn Cát Tường hay Le mur Cát Tường là cái tên nổi tiếng, gắn liền với những mẫu áo dài cách tân ở Hà Nội vào những năm 1930 của thế kỉ trước. Nhưng ít ai biết đến, Nguyễn Cát Tường còn là ông chủ của một doanh nghiệp cho thuê xe nhỏ mang thương hiệu “Lux” ở Hà Nội. Hãng xe Lux có trụ sở đặt tại số 14 phố Hàng Da - cũng là địa chỉ nhà ở ông Nguyễn Cát Tường thời kì đó.

16/06/2022 13:16

Những chiếc xích lô đầu tiên ở Hà Nội

Đầu năm 1936, xe xích lô có mặt đầu tiên ở Phnom Pênh (Campuchia) và du nhập vào Sài Gòn ngay sau đó. Tuy nhiên, phải sau 2 năm, xe xích lô mới được lưu thông ở Hà Nội. Xe xích lô, một sáng chế của ông Pierre Morice Coupeaud, là kiểu xe đạp 3 bánh, làm bằng chất liệu nhẹ, có dáng vẻ thanh lịch và tiện nghi nên đã rất thịnh hành những năm sau đó ở Đông Dương.

05/05/2022 16:48

Kỳ lạ Trường Lũy: Cơ hội lớn

Christopher Young, Chủ tịch Hội đồng di sản Anh, cố vấn UNESCO, trong báo cáo về chuyến khảo sát Trường Lũy, trình bày tại Tọa đàm về Trường Lũy ngày 16.4.2010, có nêu đại ý: Trường Lũy là một di tích thật ấn tượng.

04/05/2022 10:08

Kỳ lạ Trường Lũy: Thành lũy bí ẩn dần lộ diện

Trường Lũy được ghi chép khá nhiều trong các tác phẩm lịch sử, quốc chí và địa phương chí biên soạn dưới triều Nguyễn, như: Đại Nam thực lực, Đại Nam liệt truyện, Đại Nam nhất thống chí, Đồng Khánh địa dư chí (Quốc sử quán triều Nguyễn), Bản triều bạn nghịch liệt truyện (Kiều Oánh Mậu), Viêm Giao trưng cổ ký (Cao Xuân Dục), Quảng Ngãi tỉnh chí (Nguyễn Bá Trác chủ trương), Quảng Ngãi nhất thống chí (Lê Ngại)...

28/04/2022 09:36

Kỳ lạ Trường Lũy: Nguyễn Thân - Kẻ gian hùng

Nguyễn Thân (1854 - 1914) tự Nho Bá, hiệu Thạch Trì, quê ở làng Thạch Trụ, H.Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi, là con trưởng của Nguyễn Tấn và là người con duy nhất của mẹ mình, bà Lê Thị Bình. Ông ta là võ quan nhà Nguyễn đồng thời là một cộng sự đắc lực của quân Pháp xâm lược.

25/04/2022 10:03

Kỳ lạ Trường Lũy: Nguyễn Tấn và Phủ Man tạp lục

Phủ Man tạp lục (ghi chép về chuyện phủ dụ người Thượng) có thể xem là tập sách đầu tiên viết về dân tộc thiểu số một cách có hệ thống, ghi lại những tri thức cũng như các hoạt động của Nguyễn Tấn trong vai trò một quan phái của triều đình nhà Nguyễn lĩnh nhiệm vụ chiêu dụ các dân tộc ít người ở miền thượng du Trung bộ, mà chủ yếu là vùng phía tây Quảng Ngãi.

19/04/2022 15:09

Kỳ lạ Trường Lũy: Lê Văn Duyệt - Tướng quân xây Trường Lũy

Trong số các nhân vật lịch sử có liên quan Trường Lũy, Lê Văn Duyệt là người đóng vai trò quan trọng bậc nhất, vì chính ông là người đề xuất, sau đó phụng mệnh vua Gia Long tổ chức công cuộc kiến lập Trường Lũy.

18/04/2022 10:41

Kỳ lạ Trường Lũy: Bùi Tá Hán và đoạn Trường Lũy

Sơn phòng - Trường Lũy gắn với nhiều nhân vật nổi tiếng khắp trong Nam, ngoài Bắc như Bùi Tá Hán, Nguyễn Cư Trinh, Lê Văn Duyệt, Nguyễn Tấn, Đỗ Đăng Đệ, Huỳnh Quang, Nguyễn Thân…

14/04/2022 10:34

Kỳ lạ Trường Lũy: Sơn phòng Quảng Ngãi

Gắn với Trường Lũy là một tổ chức quản lý - quân sự có tên là Sơn phòng.
Tập sách Quảng Ngãi tỉnh chí do Nguyễn Bá Trác (Tuần vũ Quảng Ngãi và cũng là một học giả thông tuệ cả cựu học lẫn tân học) chủ trương biên soạn và trình lên Hoàng đế Bảo Đại năm 1933, là một trong những tài liệu miêu tả khá cụ thể về Sơn phòng, như sau: Thời Bùi Tá Hán trấn nhậm đất Quảng Nam, ông cho đắp ở miền tây Quảng Ngãi các đoạn Trường Lũy để ngăn chặn xung đột đông tây. Sở dĩ có tên như vậy, vì lũy chỉ đắp từng đoạn, mỗi đoạn có một đồn/bảo trấn đóng.

12/04/2022 09:19

Kỳ lạ Trường Lũy: Quy mô ấn tượng

Khi nói đến lịch sử trung cận đại vùng đất Quảng Ngãi, các sử gia thường nhắc đến những vụ “nổi dậy” hoặc “bạo loạn” của người thượng Đá Vách.
Đây là cách sử dụng từ ngữ theo quan điểm khác nhau, nói về những vụ đụng độ bằng vũ lực giữa người Kinh (chính xác là quân đội của triều đình phong kiến Việt Nam) và các nhóm vũ trang của các dân tộc thiểu số ở miền tây Quảng Ngãi, chủ yếu là người Hrê sống ở núi rừng thuộc khu vực núi Đá Vách (Thạch Bích) và lân cận.

Bảo tàng Lịch sử Quốc gia

Vietnam National Museum of History