Thứ Sáu, 22/09/2023
  • Tiếng Việt
  • English
  • French

Bảo tàng Lịch sử Quốc gia

Vietnam National Museum of History

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: 'Thế giới đồ chơi' của trẻ em Đông Sơn
  • 24/07/2023 09:25

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: 'Thế giới đồ chơi' của trẻ em Đông Sơn

Chơi nghịch là bản năng tự nhiên của trẻ nhỏ, bất kể người hay động vật, bất kể thời tiền sử hay hiện tại… Vì thế, quên tìm những "đồ chơi" của trẻ nhỏ trong hàng vạn di vật người xưa để lại trong các tầng văn hóa khảo cổ là một lỗi ấu trĩ của nền khảo cổ học.

  • 173

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: Viết tiếp về những ngôi mộ táng trẻ em thời Đông Sơn
  • 21/07/2023 10:26

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: Viết tiếp về những ngôi mộ táng trẻ em thời Đông Sơn

Tiếp theo bài Chuyện từ những ngôi mộ táng trẻ em thời Đông Sơn chuyên mục kỳ này sẽ trở lại với 2 trường hợp mộ trẻ em nữa do tôi và đồng nghiệp trực tiếp khai quật và nghiên cứu năm 2004 tại Hà Nam và 2007 tại Thanh Hóa.

  • 170

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: Chuyện từ những ngôi mộ táng trẻ em thời Đông Sơn
  • 18/07/2023 14:05

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: Chuyện từ những ngôi mộ táng trẻ em thời Đông Sơn

Mộ chôn trẻ em hiện nay ở Việt Nam có lẽ phát hiện đầu tiên ở địa điểm khảo cổ học Đền Đồi (Nghệ An), khoảng 3.500 - 3.800 năm trước.

  • 166

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: Nhận chân 'người Đông Sơn' qua các dữ liệu khảo cổ học
  • 10/07/2023 09:56

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: Nhận chân 'người Đông Sơn' qua các dữ liệu khảo cổ học

Từng trực tiếp khai quật trên dưới 200 ngôi mộ thời Đông Sơn (trong đó 108 mộ còn nguyên hài cốt), ở loạt bài trong chuyên mục này, TS Nguyễn Việt sẽ giúp các bạn hình dung việc một nhà khảo cổ như ông đã lần tìm dấu vết con người thời Đông Sơn như thế nào.

  • 452

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: 'Quân tướng' của Thủy Tinh có thể thấy trên đồ đồng Đông Sơn
  • 06/07/2023 14:20

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: 'Quân tướng' của Thủy Tinh có thể thấy trên đồ đồng Đông Sơn

1. Chúng ta đã nói nhiều về cá sấu và rùa (giải) trong các bài "Cá sấu và ếch nhái", "Rùa và chim" và cả một phần trong bài về "Cá sấu hóa rồng trong nghệ thuật tâm linh Đông Sơn". Hôm nay tôi sẽ không nói về cá sấu và rùa (giải) nữa, mặc dầu có lẽ đây là những "tướng lĩnh" quan trọng nhất của Thủy Tinh trong đối chọi với Sơn Tinh năm xưa.

  • 724

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: Voi và trâu, bò, ngựa trong thế giới tâm linh Đông Sơn
  • 16/06/2023 10:14

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: Voi và trâu, bò, ngựa trong thế giới tâm linh Đông Sơn

1. Gần đây, cũng có vài ý kiến trên mạng nghi ngờ sự tồn tại của voi trong thời Đông Sơn khi nghĩ rằng Tượng Quận đời Tần Hán lùi thấp hơn nữa về phía xích đạo, như địa danh huyện Tượng Lâm thời Nhật Nam, Lâm Ấp. Tuy không bàn ở đây chuyện thư tịch, nhưng tôi có thể khẳng định với tư cách nhà khảo cổ rằng điều ngờ vực đó là không đúng khi khảo cổ học đã xới lên từ lòng đất hàng trăm tiêu bản tượng, hình khắc vẽ voi trên đồ đồng Đông Sơn và việc chép từ rất sớm Giao Châu luôn là nơi cống nạp cho các triều đình phương Bắc sừng tê, ngà voi. Việc tìm được xương, răng voi trong các khu cư trú, mộ táng Đông Sơn cũng hiếm như xương các linh thú khác, như chim, cá sấu, hổ báo… thôi. Điều đó không đủ minh chứng cho ngờ vực kể trên.

  • 539

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: Khổng Tước và Giao Long trên nền tảng nghệ thuật Đông Sơn
  • 13/06/2023 14:53

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: Khổng Tước và Giao Long trên nền tảng nghệ thuật Đông Sơn

Đỉnh cao của đa dạng "Thú thiêng" trong tâm linh Đông Sơn xoắn đọng dần ở hai loài linh thú cao quý nhất, sẽ trở thành chủ đạo xuyên suốt lịch sử Việt Nam sau này: Đó là Chim thiêng (Khổng Tước - Công - Mộ Dạ) và Rồng nước (Lạc Long, Giao Long…), lưu ảnh trong thần thoại giống nòi: Âu Cơ đẻ trăm trứng với Lạc Long. Và bài viết này sẽ "thì thầm" những chứng cứ của sự xuất hiện cặp đôi Chim - Rồng đó trong nghệ thuật Đông Sơn từ thế kỷ 4 trước Công nguyên trở về sau.

  • 544

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: Chim và rùa trong thế giới tâm linh Đông Sơn
  • 05/06/2023 10:35

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: Chim và rùa trong thế giới tâm linh Đông Sơn

Trước hết, chim là động vật thấy xuất hiện nhiều nhất trong nghệ thuật Đông Sơn. Trong đó, theo trật tự thống kê từ gần một ngàn tiêu bản tôi đã gom được, ta sẽ thấy ưu thế tuyệt đối thuộc về các loài chim gắn với lối sống ăn bắt thủy sinh ở các thủy vực đầm lầy ven sông, biển với đặc trưng cổ dài, mỏ cả ngắn lẫn dài và chân cao. Chúng được nghệ nhân Đông Sơn đặc tả khiến người xem rất dễ nhận ra như các loài cò, bồ nông, cốc.

  • 555

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: Hổ và hươu trong tâm linh Đông Sơn
  • 02/06/2023 15:10

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: Hổ và hươu trong tâm linh Đông Sơn

Năm 2010, tôi nhận được lời mời tham dự Đại hội Khảo cổ học Thế giới lần thứ 7, trong tiểu ban Không gian huyền thoại và Những linh thú liên quan. Tôi đã chọn chủ đề "Núi Tản Viên và hươu", dựa trên việc sử chép đời Lý bắt được hươu trắng trên núi Tản - thực tế là đưa quan hệ núi thiêng và thú thiêng xa hơn nữa về tận thời văn hóa Đông Sơn, thời Văn Lang, Âu Lạc.

  • 544

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: Ếch và cá sấu - thú thiêng Đông Sơn
  • 30/05/2023 10:39

Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất: Ếch và cá sấu - thú thiêng Đông Sơn

Tôi vẫn thường nghĩ và gom các bằng chứng về tính đa tộc trong văn hóa Đông Sơn. Truyền thuyết về 15 bộ thời Hùng Vương ít nhiều báo hiệu tính đa tộc là hiện thực trong thời Đông Sơn với đỉnh cao rơi vào thời Âu Lạc….

  • 315