Ngày 12 tháng 11 năm 2021, tại Viện Hàn Lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Viện Nghiên cứu Kinh thành đã tổ chức tọa đàm khoa học “Nhận diện hình thái kiến trúc cung điện Việt Nam Lê sơ” theo hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Tham dự tọa đàm là các nhà khoa học, các chuyên gia đến từ Viện Nghiên cứu Kinh thành, Viện Khảo cổ học, Bảo tàng Lịch sử quốc gia, Hội Khảo cổ học, Trung tâm Bảo tồn di tích Hoàng thành Thăng Long, Trung tâm Văn miếu Quốc tử giám, Ban Quản lý di tích Lam Kinh (Thanh Hóa). Các nhà khoa học quốc tế đến từ Bảo tàng Cố cung và Đại học Đông Nam (Trung Quốc).
Toàn cảnh tọa đàm
PGS-TS. Bùi Minh Trí - Viện trưởng Viện nghiên cứu Kinh thành phát biểu khai mạc tọa đàm
Những năm qua, khảo cổ học Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, với việc tiến hành nhiều chương trình nghiên cứu có qui mô. Trong đó, đáng kể nhất là các phát hiện tại khu di sản thế giới Hoàng thành Thăng Long. Qua khai quật đã tìm thấy dấu tích còn lại của các công trình kiến trúc cung điện, lầu gác trong Hoàng thành Thăng Long xưa, góp phần khẳng định giá trị và tầm quan trọng đặc biệt của khu di sản Hoàng thành Thăng Long.
TS. Nguyễn Văn Đoàn - Giám đốc Bảo tàng Lịch sử quốc gia trình bày tham luận
Các chuyên gia Trung Quốc trình bày tham luận
Dưới thời Lê sơ, Đại Việt là quốc gia hùng mạnh ở khu vực Đông Nam Á. Nhà Lê đã tiến hành xây dựng, kiến thiết kinh đô Thăng Long dựa trên nền tảng thành Thăng Long thời Lý, Trần nhưng với qui mô lớn hơn, với thành cao hào sâu, nhiều cung điện, lầu son, gác tía, tạo thành quần thể cung điện gồm có điện Kính Thiên, Vạn Thọ, Cần Chính, Tả hữu điện, trong đó điện Kính Thiên là công trình quan trọng nhất nằm ở vị trí trung tâm, là nơi vua thiết triều.
Nghiên cứu qui mô và bước gian điện Kinh Thiên
Bên cạnh các dấu tích kiến trúc còn tìm thấy khối lượng di vật đồ sộ các loại hình vật liệu, trang trí kiến trúc, đồ gốm sứ và các dấu tích sinh hoạt cung đình. Các di vật đều được trang trí cầu kỳ, tinh xảo họa tiết rồng, phượng, phản ánh trình độ, kỹ thuật và những sắc thái riêng biệt chỉ có ở kiến trúc cung điện Việt nam thời Lê sơ. Tuy nhiên, hình thái kiến trúc cung điện thời Lý, Trần và Lê sơ trong Hoàng cung Thăng Long như thế nào vẫn là điều bí ẩn của lịch sử bởi còn rất nhiều dữ liệu và cơ sở khoa học cần được bổ sung. Đây chính là mong muốn mà tọa đàm khoa học “Nhận diện hình thái kiến trúc cung điện Việt Nam Lê sơ” đặt ra, nhằm từng bước góp phần làm rõ đặc trưng, niên đại, tính chất của kiến trúc cung điện thời Lê sơ ở Hoàng thành Thăng Long.
Hình ảnh so sánh qua mô hình kiến trúc trên đồ gốm sứ thời Lê sơ và mô hình tháp thời Lê trung hưng
Theo đó, tọa đàm tập trung tham luận và trao đổi các nội dung chính sau:
- Kết quả khai quật, nghiên cứu khảo cổ học, sử học về kiến trúc cung điện thời Lê sơ tại Hoàng thành Thăng Long và khu di tích Lam Kinh (Thanh Hóa).
- Nhận diện hình thái kiến trúc cung điện thời Lê sơ tại Hoàng thành Thăng Long dưới ánh sáng tư liệu khảo cổ học.
- Nghiên cứu so sánh kiến trúc cung điện Việt Nam thời Lê sơ với kiến trúc cung điện ở Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc thế kỷ 15-16.
Tin, ảnh: Tường Long, Trường Giang