Như chúng ta đều biết do thất bại trong “Chiến tranh đơn phương” đế quốc Mỹ chuyển sang “Chiến tranh đặc biệt”, tăng cường viện trợ quân sự, can thiệp sâu hơn vào miền Nam, hòng đè bẹp phong trào cách mạng miền Nam đang phát triển như vũ bão, chiếm lại những địa bàn đã mất. Để đối phó với chiến lược chiến tranh mới của Mỹ, các hội nghị Bộ Chính trị tháng 1/1961 và tháng 2/ 1962 quyết định chuyển cách mạng miền Nam từ khởi nghĩa từng phần thành chiến tranh cách mạng.
Quán triệt tư tưởng tiến công cách mạng, quân và dân miền Nam, tiếp tục giáng cho Mỹ- ngụy những đòn sấm sét ở Ấp Bắc, Bình Giã, Đồng Xoài, Ba Gia…Chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” bị đánh bại, đế quốc Mỹ ngoan cố chuyển sang chiến lược “Chiến tranh cục bộ”, ồ ạt đưa quân viễn chinh Mỹ và quân một số nước phụ thuộc vào miền Nam và tiến hành chiến tranh phá hoại khốc liệt bằng hải quân và không quân đối với miền Bắc.
Với ý chí “ Không có gì quý hơn độc lập, tự do” và lòng tin sắt đá, quân và dân cả nước, Nam- Bắc một lòng quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Quân và dân miền Nam kiên quyết chủ động tiến công quân viễn chinh Mỹ với những trận đầu vô cùng ác liệt ở núi Thành, Vạn Tường, Plâyme, Bầu Bàng, Đất Cuốc… Trải qua 2 mùa khô (1965- 1966 và 1966- 1967), liên tiếp đánh bại hai cuộc phản công quy mô lớn của Mỹ, mở ra triển vọng to lớn cho cách mạng miền Nam, đẩy quân Mỹ vào “đường hầm không có lối thoát”.
Hòa nhịp với chiến trường miền Nam, quân và dân miền Bắc ra sức xây dựng hậu phương lớn về mọi mặt, đập tan mọi hành động leo thang chiến tranh, bắn rơi hàng ngàn máy bay, bắn cháy hàng trăm tàu chiến, bắt sống nhiều phi công của đế quốc Mỹ, tổ chức tốt công tác phòng cháy, sơ tán, bảo đảm giao thông vận tải thông suốt. Với tinh thần “ Tất cả vì miền Nam ruột thịt”, vượt qua mưa bom, bão đạn, miền Bắc đã kiên cường trụ vững làm tròn nhiệm vụ của hậu phương lớn đối với tiền tuyến lớn miền Nam.
Thắng lợi của quân và dân ta trên cả hai miền Nam- Bắc, đặc biệt là thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân năm 1968 đã làm phá sản chiến lược “Chiến tranh cục bộ”, giáng một đòn bất ngờ ,làm đảo lộn thế chiến lược, buộc Mỹ phải xuống thang, hạn chế rồi chấm dứt chiến tranh phá hoại miền Bắc, ngồi vào bàn đàm phán với ta tại Hội nghị Pari. Quân và dân miền Nam với sự chi viện to lớn của miền Bắc, kiên trì xây dựng và phát triển lực lượng, tiến công địch trên cả ba vùng chiến lược, đánh bại từng bước chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh”, giáng cho chúng những đòn sấm sét, đặc biệt là trong cuộc tiến công chiến lược Xuân Hè năm 1972, đánh vào ba tuyến phòng ngự mạnh nhất của địch tại Đường 9- Trị Thiên, Tây Nguyên và Đông Nam Bộ.
Thất bại nặng nề trên chiến trường miền Nam, đế quốc Mỹ điên cuồng dùng không quân và hải quân đánh phá ác liệt trở lại miền Bắc, tiến hành cuộc tập kích đường không chiến lược, có tính hủy diệt bằng B52 vào Hà Nội, Hải Phòng trong suốt 12 ngày đêm cuối năm 1972 hòng hạn chế thắng lợi của ta, buộc ta chấp nhận điều kiện của chúng trên bàn đàm phán, đi đến kết thúc chiến tranh có lợi cho Mỹ. Bằng tài năng, sáng tạo ,quân và dân ta đã kiên cường đánh trả bắn rơi nhiều máy bay hiện đại, bắt sống nhiều giặc lái, buộc đế quốc Mỹ phải xuống thang chiến tranh, trở lại bàn Hội nghị, ký Hiệp định Pari, cam kết chấm dứt chiến tranh, công nhận độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, rút quân về nước.
Ngày 29/3/1973, tại sân bay Tây Sơn Nhất Bộ Tư lệnh quân viễn chinh Mỹ làm lễ cuốn cờ rút khỏi miền Nam Việt Nam.
Thi hành Hiệp định Pari về Việt Nam, trưa ngày 29-3-1973, Bộ Chỉ huy Quân sự Mỹ ở miền Nam Việt Nam đã làm lễ cuốn cờ tại căn cứ Tân Sơn Nhất. 16h25 phút ngày hôm đó, tại sân bay Tân Sơn Nhất, tướng Uâyen, Tổng tư lệnh quân đội Mỹ ở miền Nam Việt Nam cùng 2.501 tên lính viễn chinh Mỹ cuối cùng và những tên lính chư hầu Nam Triều Tiên, Philippin đã rút khỏi nước ta dưới sự kiểm soát của các sĩ quan Quân đội Nhân dân Việt Nam trong Ban Liên hiệp quân sự bốn bên. Cuộc chiến tranh xâm lược lâu dài nhất , tốn kém nhất, mất lòng dân nhất trong lịch sử nước Mỹ kết thúc bi thảm.
Những người lính Mỹ cuối cùng rút khỏi Việt Nam, ngày 29-3-1973.
Sau 18 năm chiến đấu hi sinh anh dũng, quân và dân ta đã đánh đuổi được quân viễn chinh Mỹ, đội quân xâm lược mạnh nhất của chủ nghĩa đế quốc ra khỏi đất nước ta, hoàn thành nhiệm vụ chiến lược “đánh cho Mỹ cút”. Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta giành thắng lợi rất to lớn. Quân và dân ta có điều kiện và thời cơ mới để tiến lên “đánh cho ngụy nhào”, giải phóng hoàn toàn miền Nam, hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trong cả nước, tiến tới thống nhất nước nhà.
Chu Lộc- Phương Thảo (tổng hợp)
Nguồn:
- Lịch sử Quân đội Nhân dân Việt Nam 1944-1975. Nxb QĐND, Hà Nội 2005.
- Việt Nam những sự kiện lịch sử 1945-1975. Nxb Giáo dục- 2006.
- Ảnh tư liệu Bảo tàng Lịch sử Quốc gia.