Bảo tàng Lịch sử Quốc gia

Tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ hai, họp từ 20-26/3/1931, tại số 236, đường Richaud, Sài Gòn (nay là đường Nguyễn Đình Chiểu, Quận 3, TP Hồ Chí Minh) do Tổng Bí thư Trần Phú chủ trì đã giành một phần quan trọng trong chương trình làm việc, ra quyết định “cần kịp tổ chức ra Cộng sản thanh niên Đoàn” và chỉ thị cho tổ chức Đảng ở các địa phương phải quan tâm đến việc xây dựng Đoàn thanh niên. Tại Hội nghị này, Đoàn thanh niên Cộng sản Đông Dương đã được thành lập.

Đồng chí Lý Tự Trọng (1914-1931), một trong những Đoàn viên thanh niên cộng sản đầu tiên của Đoàn ta.

Trước sự phát triển lớn mạnh của Đoàn trên cả 3 miền Bắc, Trung, Nam, ở nước ta đã xuất hiện nhiều tổ chức Đoàn cơ sở với khoảng 1.500 đoàn viên và một số địa phương đã hình thành tổ chức Đoàn từ xã, huyện đến tỉnh. Đến cuối năm 1931, số lượng đoàn viên trong cả nước đã lên tới hơn 2.500 đoàn viên.

Cán bộ lãnh đạo Đoàn Thanh niên Việt Nam ở Việt Bắc, năm 1947. Trong ảnh (trái sang phải) là các đ/c: Nguyễn Dương Quang, Lưu Hữu Phước, Nguyễn Hữu Dụng, Đào Duy Kỳ…

Đại hội Thanh niên Việt Nam toàn quốc lần I, tại Việt Bắc, tháng 2- 1950.

Sự phát triển lớn mạnh của Đoàn đã đáp ứng kịp thời những đòi hỏi cấp bách của phong trào thanh niên nước ta lúc bấy giờ. Đó là sự vận động khách quan, phù hợp với quy luật phát triển của cách mạng Việt Nam; đồng thời phản ánh công lao của Đảng, của Chủ tịch Hồ Chí Minh- Người đã sáng lập và rèn luyện tổ chức Đoàn ngay từ những ngày đầu. Được Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh cho phép, theo đề nghị của Ban Thường vụ Trung ương Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ ba họp từ 23- 25/3/1961 đã quyết định lấy ngày 26/3/1931 làm ngày thành lập Đoàn hàng năm.

Chủ tịch Hồ Chí Minh chụp ảnh cùng các đại biểu thanh niên tham gia Đại hội Đoàn toàn quốc lần III, tại Hà Nội, năm 1961.

Ngày 26/3 trở thành ngày vẻ vang của tuổi trẻ Việt Nam. Đoàn Thanh niên bao gồm những thanh niên tiên tiến, phấn đấu vì mục tiêu, lý tưởng của Đảng là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Được xây dựng, rèn luyện và trưởng thành qua các thời kỳ đấu tranh cách mạng, Đoàn đã tập hợp đông đảo thanh niên phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng, cống hiến xuất sắc cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Từ 26-3-1931 đến nay, để phù hợp với nhiệm vụ của từng thời kỳ cách mạng, Đoàn đã đổi tên nhiều lần:

- Từ 1931- 1936: Đoàn Thanh niên Cộng sản Đông Dương

- Từ 1936- 1939: Đoàn Thanh niên Dân chủ Đông Dương

- Từ 11/1939- 1941: Đoàn Thanh niên Phản đế Đông Dương

- Từ 5/1941- 1956: Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam

- Từ 25/10/1956- 1970: Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam

- Từ 2/1970- 11/1976: Đoàn Thanh niên Lao động Hồ Chí Minh

- Từ 12/1976 đến nay: Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

Bước vào thời kỳ mới, Đoàn tiếp tục phát huy những truyền thống quý báu của dân tộc và bản chất tốt đẹp của mình, kế tục trung thành, xuất sắc sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; thường xuyên bổ sung lực lượng trẻ cho Đảng; tổ chức động viên đoàn viên, thanh niên cả nước đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa đất nước và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Hiện nay, thanh niên Việt Nam đang có những nhiệm vụ to lớn, phấn đấu cùng nhân dân cả nước hoàn thành thắng lợi mục tiêu xây dựng đất nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại; chính trị- xã hội ổn định, dân chủ kỷ cương đồng thuận; cuộc sống ấm no, hạnh phúc; xã hội công bằng, dân chủ, văn minh; độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ; nâng cao vị thế Việt Nam trên trường quốc tế. Để thực hiện nhiệm vụ này, thanh niên Việt Nam phải liên tục phấn đấu vượt qua khó khăn, đổi mới phương thức hoạt động; tuyên truyền, vận động, tập hợp đông đảo thanh niên vào tổ chức Đoàn; phối hợp chặt chẽ với các tổ chức thành viên trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức kinh tế- xã hội để khai thác và sử dụng hợp lý các nguồn lực, tư vấn, hỗ trợ thanh niên về vốn, kỹ thuật, xây dựng mô hình hoạt động, mô hình sản xuất…Thanh niên hăng hái tham gia các phong trào thi đua sôi nổi do Đoàn phát động: “Thanh niên lập nghiệp”, “Tuổi trẻ giữ nước”, “Thanh niên tình nguyện” , “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” (2006), “Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác” (2007)…Các cuộc vận động đã được các cán bộ Đoàn, tuổi trẻ cả nước tích cực hưởng ứng.

Các đoàn viên thanh niên-sinh viên tình nguyện tham gia hoạt động “Mùa hè xanh” .

Suốt 83 năm qua, cùng với sự phát triển của đất nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và các thế hệ thanh niên Việt Nam đã nối tiếp nhau viết nên những truyền thống vẻ vang của các thế hệ đi trước, đó là truyền thống yêu nước nồng nàn, trung thành tuyệt đối với Đảng, gắn bó chặt chẽ lợi ích dân tộc với nhân dân và xã hội chủ nghĩa, truyền thống xung kích cách mạng, xung phong tình nguyện, sẵn sàng đón nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, truyền thống hiếu học, cần cù, sáng tạo, truyền thống đoàn kết, yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau. Nối tiếp truyền thống, tuổi trẻ Việt Nam hôm nay vững bước dưới ngọn cờ vinh quang của Đảng, với hoài bão cách mạng đang ngày đêm phấn đấu, đem sức trẻ, nhiệt tình ra sức cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Kỷ niệm 83 năm ngày thành lập Đoàn, là một dịp quan trọng để mỗi cơ sở Đoàn, đoàn viên, thanh niên ôn lại truyền thống vẻ vang của Đoàn, đồng thời tự nâng cao nhận thức và hành động, góp phần xây dựng Đoàn vững mạnh, góp sức trẻ vì sự phát triển bền vững của đất nước trong thời kỳ hội nhập quốc tế.

Chu Lộc - Phương Thảo (tổng hợp)

Nguồn:

1. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh lịch sử hình thành, phát triển và nghiệp vụ, công tác tổ chức, xây dựng Đoàn trong thời kỳ mới. Nxb Chính trị Hành chính, Hà Nội - 2010.
2. Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác. Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội - 2011.
3. Trang web Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh : http://doanthanhnien.vn/default.aspx
4. Ảnh tư liệu Bảo tàng Lịch sử Quốc gia.