Thứ Bảy, 08/02/2025
  • Tiếng Việt
  • English
  • French

Bảo tàng Lịch sử Quốc gia

Vietnam National Museum of History

17/01/2013 14:54 4374
Điểm: 0/5 (0 đánh giá)
Tháng 5/1959, Hội nghị lần thứ 15 của Ban Chấp hành TƯ Đảng đã phân tích những đặc điểm tình hình và xác định nhiệm vụ cơ bản của cách mạng miền Nam là “Giải phóng miền Nam khỏi ách thống trị của đế quốc và phong kiến, thực hiện độc lập dân tộc và người cày có ruộng, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam, xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh”.

Nghị quyết còn khẳng định “con đường cơ bản của cách mạng miền Nam là dùng bạo lực. Theo tình hình cụ thể và yêu cầu hiện nay của cách mạng, thì đường lối dùng bạo lực là lấy sức mạnh của quần chúng dựa vào lực lượng chinh trị của quần chúng là chủ yếu, kết hợp với lực lượng võ trang, hoặc nhiều hoặc ít tùy tình hình để đánh đổ quyền thống trị của đế quốc và phong kiến, dựng lên chính quyền cách mạng của nhân dân”. Nghị quyết 15 đã đánh dấu một mốc quan trọng về đường lối có tính chất nguyên tắc cho cách mạng miền Nam và đặt cơ sở để tiến tới đề ra nhiệm vụ chiến lược một cách chính xác, toàn diện.

Tình hình miền Nam, từ giữa năm 1959 đã bộc lộ nhiều dấu hiệu chấm dứt sự ổn định tạm thời của chính quyền tay sai và bắt đầu thời kỳ khủng hoảng kéo dài. Mọi tầng lớp nhân dân đều bất bình, căm phẫn, sẵn sàng đứng lên đấu tranh chống lại kẻ thù. Nội bộ ngụy quân, ngụy quyền phân hóa mạnh. Chính quyền địch ở nông thôn trở lên bất lực, suy yếu, không đủ sức kìm kẹp nhân dân như cũ. Đó là những điều kiện cho phép cuộc khởi nghĩa từng phần có thể nổ ra. Tháng 12/1959, Hội nghị đại biểu các tỉnh miền Trung Nam Bộ được triệu tập để truyền đạt NQ 15 của Trung ương và bàn chủ trương chuyển hướng phong trào. Đêm 2/1/1960, Hội nghị cán bộ lãnh đạo Bến Tre do Thường vụ Tỉnh ủy triệu tập tại một địa điểm ở Mỏ Cày để truyền đạt nghị quyết của Trung ương và bàn kế hoạch phát động quần chúng nổi dậy diệt ác, phá thế kìm kẹp của địch, giải phóng nông thôn, làm chủ ruộng vườn. Nghị quyết của Hội nghị là phát động một tuần lễ toàn dân đồng khởi từ ngày 17/1-25/1/1960, lấy cù lao Minh gồm 3 huyện Minh Tân, Mỏ cày, Thạch Phú làm điểm xuất phát mà điểm chính là Mỏ Cày. Hội nghị đề ra các khẩu hiệu: “Đánh phải đánh tới tấp”, “Phát triển phải phát triển hết khả năng không hạn chế”, “Khi sóng gió nổi lên thuyền phải mạnh dạn căng buồm lướt sóng”.

Nhân dân Bến Tre đồng khởi đêm 17/1/1960

Kế hoạch tiến hành được giữ bí mật tuyệt đối. Đúng 8 giờ sáng ngày 17/1/1960, tại xã Định Thủy (cách thị xã Mỏ Cày 3 km), các đồng chí lãnh đạo đã chớp thời cơ nổ súng. Định Thủy làm sớm. Còn Thạch Phú, Minh Tân, Mỏ Cày đồng khởi nhất loạt đêm 17/1/1960. Qua một đêm đồng khởi, bộ máy kìm kẹp của địch ở một số xã bị tan rã hẳn. Sau hai ngày mất bốt Định Thủy, quân lính bốt Bình Khánh, Phước Hiệp bỏ chạy luôn. Ta giải phóng hoàn toàn 3 xã Định Thủy, Phước Hiệp, Bình Khánh. Trung đội giải phóng đầu tiên của Bến Tre được thành lập trong phong trào đồng khởi tại một vườn dừa xã Bình Khánh, huyện Mỏ Cày.

Chiếm đồn Vàm Nước Trong ngay trong đêm đồng khởi 17/1/1960

Trước thắng lợi của cách mạng, địch điên cuồng phản kích lại. Ngày 22/2/1960, chúng tập trung quân có sự yểm trợ của máy bay và tàu chiến mở cuộc tấn công vào trung tâm cuộc đồng khởi là các xã Phước Hiệp, Bình Khánh, Định Thủy nhằm tiêu diệt lực lượng vũ trang cách mạng, lập lại trật tự cũ. Lực lượng vũ trang non trẻ của 3 xã đã chặn đánh quyết liệt, súng “ngựa trời” của nhân dân miền Nam anh hùng lần đầu tiên xuất hiện trong trận này. Ngày 27/2/1960, hàng ngàn nhân dân huyện Mỏ Cày biểu tình tại thị trấn Mỏ Cày đưa yêu sách đòi quận trưởng ra lệnh rút quân, chấm dứt càn quét khủng bố. Cuộc đấu tranh kéo dài 12 ngày đêm. Ngày 10/3/1960 địch rút quân, bỏ dở cuộc càn quét.

Đồng chí Nguyễn Thị Định (1920-1992), một trong những cán bộ lãnh đạo chủ chốt phong trào đồng khởi tại Bến Tre, 1960

Đội quân tóc dài trong phong trào đồng khởi năm 1960

Sau khi chỉ đạo đồng khởi thắng lợi ở Mỏ Cày, tỉnh ủy Bến Tre quyết định chuyển hướng sang huyện Giồng Trôm, tập trung ở 3 xã trọng điểm là Châu Hòa, Châu Bình và Phong Mỹ. Tháng 6/1960 Xứ ủy Nam Bộ quyết định phát động Đồng khởi trong toàn Nam Bộ. Tháng 9/1960, ban lãnh đạo miền Trung Nam Bộ họp đánh giá tình hình, rút kinh nghiệm phong trào Đồng khởi Bến Tre, ra nghị quyết phát động phong trào Đồng khởi trong toàn khu VIII. Cao trào Đồng khởi từ Bến Tre nhanh chóng lan rộng khắp các tỉnh Nam Bộ, ra các tỉnh ven biển khu V và Tây Nguyên, làm thay đổi cục diện chính trị ở miền Nam, phá vỡ một mảng lớn hệ thống chính quyền cơ sở địch.

Tượng đài Đồng khởi tại thành phố Bến Tre

Ngày 24/9/1960, Bến Tre phát động cuộc Đồng khởi đợt II, sau khi đã kiểm điểm, rút kinh nghiệm của cuộc nổi dậy đồng loạt đợt I. Cuộc Đồng khởi không chỉ diễn ra ở những nơi có phong trào mạnh, mà còn được phát động ngay cả ở những vùng yếu, cơ sở cách mạng còn mỏng trong các huyện khác của tỉnh. Thắng lợi cuộc Đồng khởi Bến Tre và các cuộc Đồng khởi trong toàn miền tiếp sau đó đã đưa đến việc thành lập Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam ngày 20/12/1960.

Chu Văn Lộc- Hoàng Ngọc Chính (Tổng hợp)

baotanglichsuquocgia

Chia sẻ:

Bài nổi bật

Đồng chí Xuân Thủy với báo Suối Reo và báo Cứu Quốc

Đồng chí Xuân Thủy với báo Suối Reo và báo Cứu Quốc

  • 18/06/2019 10:06
  • 5207

* Làm báo Suối Reo trong nhà tù Sơn La

Bài viết khác

Kỷ niệm 40 năm Hiệp định Paris (27-1-1973 – 27-1-2013)

Kỷ niệm 40 năm Hiệp định Paris (27-1-1973 – 27-1-2013)

  • 14/01/2013 16:43
  • 3110

Sau cuộc Tổng tiến công và nổi dậy của quân và dân ta ở miền Nam Xuân Mậu Thân 1968, Tổng thống Mỹ L. Johnson buộc phải xuống thang cuộc chiến tranh phá hoại bằng hải quân và không quân ở Miền Bắc và đề nghị tiến hành đàm phán với Việt Nam Dân chủ Cộng hoà (VNDCCH).