Cuối tháng Tám năm 1945, sau ngày cách mạng thành công, Trung ương đón Bác về Hà Nội. Xe đón Bác qua cầu Long Biên rẽ đường Hàng Khoai, tạt qua chợ Đồng Xuân về 48 Hàng Ngang. Khi xe chạy ngang chợ Đồng Xuân, Bác nói: “Tôi chưa biết Hà Nội bao giờ cả”. Bác đã biết Huế, Sài Gòn, Pa ri, Luân Đôn, Nữu Ước, Matxcơva …và, đây là lần đầu Bác về Hà Nội.
.jpg)
Bác về Hà Nội chỉ vỏn vẹn một bộ quần áo chàm, một bộ quần áo nâu, một đôi giày vải và một túi vải nhuộm chàm của người Tày đeo vai. Ở Hàng Ngang ít ngày, Bác chuyển đến số 8 phố Bonchamp, nhà của Chánh án Tòa Thượng thẩm cũ (trước cửa Thủy tạ ở Bờ Hồ). Hàng ngày Bác ra Bắc Bộ Phủ làm việc và về Hàng Ngang ăn cơm. Ông bà Trịnh Văn Bô (chủ nhà 48 Hàng Ngang), ngày hai bữa, đặt 2 “thồi” cơm bên Đông Hưng Viên, một hiệu cao lâu có tiếng của người Tàu phố Hàng Buồm, đến giờ họ bưng sang.
Ông Vũ Đình Huỳnh lên Hàng Buồm mua một đôi giày da, Bác lắc đầu: Tôi không quen cái này, cho tôi giày vải. Thấy ông Huỳnh tay cầm cà vạt, Bác xua tay: -Này, tôi không bao giờ thắt cổ đâu đấy.
- Thế khi Cụ ở Châu Âu thì sao?
- Ở Châu Âu cũng không.
Ông Vũ Đình Huỳnh muốn may cho Bác vài bộ quần áo để dùng trong Ngày Lễ Độc Lập sắp tới. Bác bảo: may cho tôi thế nào thì may, nhưng xuềnh xoàng thôi, không len cũng không dạ, cốt tươm tất mà lại giản tiện.
Sau này ông Vũ Đình Huỳnh kể lại: “Tôi nhớ đến kiểu quần áo Staline mặc trong một tấm ảnh chụp bèn cầm tấm ảnh đến nhà ông Phú Thịnh, chủ hiệu may ở phố Hàng Quạt nhờ ông may cho người nhà là cụ Lý ở quê ra chơi vài bộ đồ vải kiểu đúng như trong ảnh, cài được kín cổ, có 4 túi. Khi may xong, tôi đem về, nhìn thấy bộ quần áo, Bác cười, hài lòng: -- Thế này được.
Ông Huỳnh bảo: - Tôi cóp kiểu của Staline đấy.
Ngày 2-9-1945, Bác mặc bộ quần áo kaki (do hiệu Phú Thịnh cắt may) để đọc Tuyên Ngôn Độc Lập lịch sử.
Trần Thị Thu Hà
(Xem thêm: Vũ Đình Huỳnh: Tháng Tám cờ bay (Hồi ký), Tạp chí Văn, Tp Hồ Chí Minh, số 8, tháng 3-1990)