Bảo tàng Lịch sử Quốc gia

Nhờ xây dựng và tăng cường được thế trận lòng dân vững chắc, Việt Minh đã hoạt động có hiệu quả, khối đại đoàn kết toàn dân được không ngừng củng cố và phát triển trở thành bức tường thành vững chắc ngăn chặn và đẩy lùi âm mưu, thủ đoạn nham hiểm của kẻ thù, đưa con thuyền cách mạng Việt Nam vượt qua thác ghềnh nguy hiểm, bảo vệ được chính quyền non trẻ và chuẩn bị kháng chiến chống Pháp thắng lợi. Đánh giá thành công của Mặt trận Việt Minh, Đại hội thống nhất Việt Minh - Liên Việt (3-1951) khẳng định: “Việt Minh có công lớn trong việc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, chống quân cướp nước. Công đức ấy tất cả mọi người Việt Nam phải ghi nhớ. Lịch sử của Việt Minh 10 năm đấu tranh cho độc lập, tự do của dân tộc cũng là những trang sử vẻ vang vào bậc nhất của dân tộc Việt Nam ta”.

Từ thực tế hoạt động của Mặt trận Việt Minh, nhất là trong việc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, xây dựng thế trận lòng dân có thể thấy:

1. Mặt trận ra đời và hoạt động được là do có Đảng lãnh đạo. Đảng vừa là người tổ chức, chỉ đạo hoạt động của Mặt trận, vừa là thành viên của Mặt trận như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: Đảng không thể đòi hỏi Mặt trận thừa nhận quyền lãnh đạo của mình, mà phải tỏ ra là một bộ phận trung thành nhất, hoạt động nhất và chân thực nhất. Chỉ trong đấu tranh và công tác hàng ngày, khi quần chúng rộng rãi thừa nhận chính sách đúng đắn và năng lực lãnh đạo của Đảng, thì Đảng mới giành được địa vị lãnh đạo.

Đảng là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Vì vậy trong bất kể trường hợp nào cũng phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng.

2. Sở dĩ Mặt trận tập hợp được đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia, xây dựng được khối đại đoàn kết toàn dân và thế trận lòng dân vững chắc trước hết do Mặt trận biết khai thác và phát huy thế mạnh vốn có của dân tộc ta. Đó là truyền thống yêu nước, truyền thống đoàn kết, tự lực, tự cường mà ông cha ta đã tạo dựng nên qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước.

Thực tế đã chứng minh, vào thời điểm đất nước lâm nguy thời kỳ tiền khởi nghĩa, nếu không khích lệ được lòng yêu nước, tự hào dân tộc của các tầng lớp nhân dân thì Mặt trận cũng khó thu phục được lòng dân, làm sao xây dựng được khối đại đoàn kết toàn dân để chiến thắng kẻ thù xâm lược.

3. Để tạo dựng được thế trận lòng dân, tập hợp được đông đảo các tầng lớp nhân dân, mọi chủ trương chính sách của Mặt trận phải hướng đến nhân dân, phải hiểu tâm tư, nguyện vọng của dân, luôn quan tâm chăm lo quyền lợi cho dân bất kể họ thuộc tầng lớp, giai cấp hay đảng phái nào, miễn họ có lòng yêu nước và sẵn sàng đóng góp sức mình cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.

4. Trong quá trình hoạt động, Mặt trận luôn chủ động, sáng tạo, linh hoạt tìm tòi các phương pháp tổ chức, phương pháp tuyên truyền và vận động nhân dân phù hợp với tình hình thực tế lịch sử. Cán bộ Mặt trận Việt Minh phải luôn luôn gương mẫu, phát huy tinh thần cách mạng, tiên phong đi đầu trong mọi phong trào thì mới tập hợp được đông đảo quần chúng làm theo.

Ngày nay, trong bối cảnh khu vực và trên thế giới có những diễn biến hết sức phức tạp, khó lường. Các thế lực thù địch luôn tìm mọi cách chống phá cách mạng nước ta. Trong nước, bên cạnh những thành tựu cơ bản đã đạt được, thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN vận hành bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập. Một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên có biểu hiện suy thoái về tư tưởng, chính trị, xuống cấp về phẩm chất, đạo đức, lối sống. Nạn tham nhũng chưa được đẩy lùi…Lợi dụng tình hình này, các thế lực thù địch ra sức thực hiện các hoạt động chống phá, chia rẽ, làm mất lòng tin của nhân dân với Đảng nhằm từng bước xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng, làm chệch hướng con đường đi lên CNXH của Đảng ta. Thực chất của việc làm này là phá vỡ thế trận lòng dân, phá khối đại đoàn kết toàn dân tiến tới lật đổ chính quyền, xóa bỏ thành quả cách mạng mà Đảng và nhân dân ta đã giành được.

Từ thực tiễn tình hình như đã nêu, từ kinh nghiệm xây dựng thế trận lòng dân của Việt Minh, để giữ vững và phát huy khối đại đoàn kết toàn dân, thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, cần thực hiện tốt một số nội dung sau:

Thứ nhất, làm tốt công tác tuyên truyền giáo dục nâng cao nhận thức cho các tầng lớp nhân dân về âm mưu thủ đoạn thâm hiểm của các thế lực thù địch, đề cao cảnh giác cách mạng, tin tưởng tuyệt đối vào Đảng, vào sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và con đường XHCN mà Đảng đã lựa chọn. Đồng thời, tăng cường vận động, khích lệ quần chúng nhân dân nêu cao tinh thần yêu nước, niềm tự hào dân tộc, đồng tâm hiệp lực cùng Đảng, Nhà nước và Mặt trận Tổ quốc vượt qua mọi thử thách, khó khăn, vững bước trên con đường xây dựng một nước Việt Nam giàu mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh.

Thứ hai, tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, tăng cường hiệu lực hiệu quả hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước. Các cấp lãnh đạo Đảng và chính quyền cần bám sát cơ sở, kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc ở địa phương, giải quyết thỏa đáng những vấn đề phát sinh nhằm ổn định lòng dân, hướng nhân dân làm theo chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước. Thực hiện tốt dân chủ ở cơ sở, công khai minh bạch mọi hoạt động trên các lĩnh vực, tthực hiện đúng chủ trương dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra. Có như vậy mới thu phục được lòng dân, mới tạo được sự đồng thuận trong dân, mới xây dựng được thế trận lòng dân vững chắc.

Thứ ba, không ngừng chăm lo xây dựng các tổ chức của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện tốt chức năng giám sát, phản biện của Mặt trận cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.

 

Đề án thống nhất Mặt trận Việt Minh và Liên Việt, năm 1949

Đoàn kết dân tộc là một trong những nhân tố quan trọng nhất bảo đảm cho thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã rất linh hoạt sáng tạo ra các tổ chức mặt trận dân tộc để tập hợp lực lượng quần chúng yêu nước với những tên gọi khác nhau nhưng đều chung một mục tiêu là xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc để thực hiện các nhiệm vụ của cách mạng trong từng thời kỳ. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hiện nay là sự kế thừa và phát triển của các tổ chức mặt trận trước đây. Thành công của các hình thức tổ chức mặt trận trước đây cho chúng ta bài học về công tác xây dựng và hoạt đông của mặt trận trong mỗi giai đoạn cách mạng mà giờ đây cần được tiếp tục phát huy với những sáng tạo mới đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Dưới sự lãnh đạo của giai cấp công nhân và trên cơ sở liên minh công nông ngày càng vững chắc, trong mỗi giai đoạn cách mạng, cần tập hợp mọi lực lượng tiến bộ thành một mặt trận rộng rãi, thực hiện thống nhất hành động dưới nhiều hình thức giữa các lực lượng ấy để chống kẻ thù chung”.

Thực tế đã chứng minh, đoàn kết trong Mặt trận Việt Minh, nhân dân ta đã làm cách mạng tháng Tám thành công. Đoàn kết trong Mặt trận Liên Việt, nhân dân ta đã kháng chiến thắng lợi. Đoàn kết trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nhân dân ta đã giành nhiều thắng lợi trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. 

Vì vậy chung ta phải không ngừng củng cố xây dựng Mặt trận vững mạnh về mọi mặt, bảo đảm cho khối đại đoàn kết toàn dân luôn vững chắc.

Thứ tư, đẩy mạnh cuộc đấu tranh phòng chống nạn tham nhũng, tệ quan liêu và các tệ nạn tiêu cực trong xã hội. Quan tâm chăm lo đời sống nhân dân, đảm bảo an sinh và công bằng trong xã hội. Thực hiện tốt cuộc vận động học tập và làm theo đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh nhằm trong sạch hóa đội ngũ cán bộ, đảng viên, lấy lại niềm tin trong nhân dân, trên cơ sở đó vận động, thuyết phục nhân dân đoàn kết một lòng vượt qua mọi thử thách khó khăn, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ.

Như đã phân tích ở trên, bên cạnh những thành tựu chúng ta đã đạt được trên con đường đổi mới, hội nhập và phát triển, nhiều tiêu cực cũng phát sinh, đặc biệt là nạn tham nhũng, sự suy thoái về đạo đức, lối sống đã làm sói mòn niềm tin trong nhân dân. Vì vậy phòng chống tham nhũng và các tệ nạn xã hội, làm trong sạch đội ngũ cán bộ, đảng viên, bảo đảm công bằng xã hội là giải pháp quan trọng để lấy lại niềm tin trong nhân dân, trên cơ sở đó tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, xây dựng thế trận lòng dân vững chắc.

Cùng với phòng chống tham nhũng, trong thời gian qua, cuộc vận động học tập và làm theo đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đạt kết quả khả quan. Nhiều tổ chức, cá nhân điển hình, tiên tiến xuất hiện có tác động tốt trong xã hội. Vì vậy cần tiếp tục thực hiện cuộc vận động này nhằm tạo thêm nhiều tấm gương tốt cho cán bộ đảng viên và đông đảo quần chúng noi theo, tạo môi trường xã hội lành mạnh và ổn định. Đây chính là cơ sở để xây dựng thế trận lòng dân vững chắc bảo đảm cho đất nước ta mãi mãi trường tồn. 

Thiếu tướng. TS Nguyễn Xuân Năng