Ngày 06/8, sau khi nghe Trung tâm Bảo tồn di sản Thành Nhà Hồ báo cáo khoa học về việc phát hiện ra một công trường khai thác đá cổ tại khu vực núi Phù Lưu thuộc khu vực núi Yên Tôn, làng Phù Lưu, xã Vĩnh Yên, huyện Vĩnh Lộc thì Hội đồng DSVH Quốc gia đã thành lập đoàn khảo sát thực địa tại công trường đá cổ này.
Qua khảo sát thực địa tại núi Yên Tôn, thì được biết công trường khai thác đá cổ nằm tại khu vực núi Phù Lưu (lấy theo tên gọi của làng Phù Lưu, xã Vĩnh Yên) thuộc hệ thống núi Yên Tôn. Tại “công trường” đoàn khảo sát đã phát hiện 21 phiến đá lớn được tạm đánh dấu theo ký hiệu từ 01TNH, 02TNH, 03TNH…đến 21TNH.
Khu vực mà đoàn khảo sát phát hiện được nhiều nhất các phiến đá cổ lớn là tại thung lũng có tên gọi dân gian là Thung Chẹt, Đản Hóp hay Thung Án Ngựa với 10 phiến đá lớn. Dựa trên những dấu vết bóc tách và chế tác thủ công hiện còn rất rõ trên mặt của phiến đá, đồng thời qua việc phân tích đối sánh với các phiến đá tại tường Thành Nhà Hồ, qua hố khai quật thám sát cửa Nam năm 2008 có thể nhận định: Các phiến đá được phát hiện tại dãy núi Phù Lưu chính là các phiến đá được nhà Hồ cho khai thác với mục đích xây dựng Thành Tây Đô hay còn gọi là Thành Nhà Hồ.
Nhiệm vụ trước mắt của Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành Nhà Hồ là bảo vệ nguyên trạng các khối đá cổ nói riêng và toàn bộ khu vực núi Yên Tôn nói chung, tránh sự xâm phạm, tác động của con người, đề nghị thống nhất chủ trương cho việc lập dự án nghiên cứu, khai quật một phần diện tích công trường khai thác đá cổ tại núi Yên Tôn. Đây sẽ là cơ sở khoa học rất quan trọng góp phần vào việc xây dựng hồ sơ di tích đề nghị công nhận di tích lịch sử văn hoá quốc gia. Đồng thời sẽ là căn cứ khoa học tin cậy bổ sung vào hồ sơ khoa học di sản Thành Nhà Hồ báo cáo mở rộng vùng đề cử như cam kết của Việt Nam với UNESCO.
Trước những phát hiện mới của Trung tâm bảo tồn di sản Thành Nhà Hồ, lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa đã đề cao quyết tâm đối với việc bảo vệ và phát huy giá trị Di sản văn hoá thế giới Thành Nhà Hồ. Trong đó, nhiệm vụ trọng tâm của ngành Văn hoá, Thể thao và Du lịch Thanh Hoá là tổ chức thành công lễ đón bằng công nhận Di sản văn hoá thế giới Thành Nhà Hồ vào ngày 05/4/2012, và đăng cai tổ chức Hội thảo quốc tế về 40 năm thực hiện công ước Di sản thế giới (1972 – 2012). Đây cũng là sự kiện tiêu biểu, nổi bật của Thanh Hoá trong năm 2012 nhân sự kiện năm du lịch quốc gia của các tỉnh khu vực Bắc miền trung tổ chức tại Huế với chủ đề Hành trình qua các di sản.
Sau đây là một số hình ảnh về Thành Nhà Hồ với kiến trúc được xây dựng bằng đá:
Cổng tường phía Nam
Chữ Nho ở cổng phía Tây
Phía Tây
Tường phía Nam
Tường và chân móng phía Đông
Tin, ảnh: Bút Bi