Họa sĩ nổi tiếng thế giới Edvard Munch sau khi tạ thế đã di chúc gửi tặng tất cả các tác phẩm nổi tiếng của mình cho đô thị Oslo (Na Uy). Năm 2008, hội đồng thành phố Oslo đã quyết định xây dựng một bảo tàng mới cho món quà bao gồm hàng nghìn tác phẩm nổi tiếng đắt giá và đáng kinh ngạc này. Một cuộc thi kiến trúc cho bảo tàng mới đã được công bố, và vào năm 2009, một ban giám khảo quốc tế đã xướng tên người chiến thắng là kiến trúc sư người Tây Ban Nha Juan Herreros của hãng kiến trúc danh tiếng Estudio Herreros.
Dịp cuối năm 2020, tòa nhà mới bảo tàng Munch (Munchmuseet) tại thành phố thủ đô Oslo (Na Uy), được thiết kế bởi hãng kiến trúc danh tiếng Estudio Herreros đã chính thức mở cửa cho công chúng tham quan. Công trình bảo tàng mới bao gồm 11 phòng triển lãm trải dài trên bảy tầng chiều cao của nhà. Các khu vực triển lãm lớn sẽ mang đến cơ hội cho những trải nghiệm nghệ thuật mới mẻ và thú vị. Đây cũng là công trình bảo tàng nghệ sĩ đơn lẻ lớn nhất trên thế giới, tính đến thời điểm hiện tại năm 2021.
Tổng thể hình khối công trình bảo tàng
Thiên nhiên hoang dã xung quanh bên ngoài bảo tàng
Mặt đứng chính công trình hướng từ trục giao thông chính
Edvard Munch là nhà tiên phong của nghệ thuật hiện đại và là người tạo ra biểu tượng The Scream. Một bảo tàng hoàn toàn mới sẽ được thiết kế riêng cho bộ sưu tập nghệ thuật lớn nhất thế giới của Munch. Theo giới khoa học, sau khi hoàn thành bảo tàng Munchmuseet sẽ là một trong những bảo tàng lớn nhất thế giới dành riêng cho một nghệ sĩ và sẽ là điểm đến số một để trải nghiệm cuộc sống và nghệ thuật của danh họa Edvard Munch.
Không gian trưng bày ảnh chụp chân dung do danh họa Munch thực hiện
Đề xuất của Herreros dựa trên ý tưởng về một bảo tàng hình tháp, nơi các chức năng chính được tổ chức theo chiều dọc. Về quy mô tổng thể, khối công trình chính bảo tàng gồm 13 tầng, tòa nhà cao 58 mét và có tổng diện tích sàn là 26.313 mét vuông. Hình khối của bảo tàng được nghiên cứu thiết kế để tạo thành một điểm đối lập thú vị với các tòa nhà gần đó, nhất là tòa công trình Nhà hát Opera Oslo có hình khối giải pháp kiến trúc định hướng theo chiều ngang.
Kiến trúc công trình hòa nhập với cảnh quan thiên nhiên phía trước
Không gian công cộng phía mặt bên công trình
Mặt đứng phía sau công trình nhìn từ khu công viên
Tòa tháp nằm trên một khối đế cao ba tầng, gồm có các không gian chức năng theo mô hình hoạt động là khu tĩnh và khu động. Khu vực tĩnh là một kết cấu bê tông bao quanh, tuân thủ các yêu cầu nghiêm ngặt để bảo vệ mỹ thuật. Khu động lực có mặt tiền mở, trong suốt với tầm nhìn tuyệt đẹp ra thành phố và vịnh hẹp Oslo. Với việc bao phủ bằng các tấm nhôm tái chế, đục lỗ và một phần trong mờ, cùng phần đỉnh nghiêng đặc trưng, bảo tàng đã trở thành một địa danh đặc biệt của Oslo.
Hình khối công trình nhìn từ vịnh biển
Khối tháp công trình nhìn từ trên cao
Thách thức đối với các kiến trúc sư thiết kế là giữ hoàn toàn ánh sáng tự nhiên bên ngoài các không gian triển lãm trong khi vẫn tràn ngập tự do tại tất cả các khu vực không gian hành lang, cầu thang công cộng khác. Phần lõi của tòa nhà do đó được chia ra ở giữa, gọi là khu vực “tĩnh” không có ánh sáng và khu vực “động” được bao bọc bằng kính mà từ đó du khách có thể nhìn ra thành phố. Từ sảnh lớn, du khách có thể nhìn thoáng qua khu bảo tồn của bảo tàng.
Chi tiết vật liệu ốp mặt tiền phần khối đế công trình
Không gian nội thất khu vực kính vát nghiêng tầng trên cùng
Về kết cấu, các kiến trúc sư và kỹ sư đã sử dụng bê tông và thép trong quá trình xây dựng, thân thiện với môi trường và có thể tái chế. Mặt tiền của bảo tàng được bao phủ bằng nhôm đục lỗ mờ, giúp phản chiếu tối đa ánh sáng của đô thị Bắc Âu luôn thay đổi vào ban ngày và chiếu ánh sáng qua các lỗ thủng vào ban đêm, cũng như cho phép tòa nhà có thể tự phát sáng trong bóng tối.
Về các tiêu chí kiến trúc thân thiện với môi trường, bảo tàng mới được các chuyên gia kiến trúc - xây dựng đánh giá là một dự án hình mẫu như là công trình xây dựng của tương lại (Future Built), với các ưu thế giảm phát thải khí nhà kính cho tòa nhà trong cả quá trình xây dựng cũng như vòng đời sử dụng vận hành. Cụ thể giảm lượng khí thải ra môi trường ít hơn ít nhất 50% so với các tòa nhà công trình có chức năng và quy mô tương đương.
Nội thất không gian sảnh trung tâm tầng 1
Với tổng cộng 13 tầng và 11 không gian trưng bày, MUNCH có thể cung cấp một loạt các cách tiếp cận đa dạng để trưng bày tối đa các tác phẩm nghệ thuật tiêu biểu của danh họa Edvard Munch, đồng thời kết hợp trưng bày cả các tác phẩm nổi tiếng của nghệ sĩ đương đại khác.
Không gian nhà hàng cafe tầng trệt
Không gian cafe giải lao tầng thượng
Bên cạnh các không gian trưng bày chính, bảo tàng cũng được thiết kế và xây dựng bao gồm một nhà hàng, quán cà phê, cửa hàng và quán bar tại khu vực tầng trệt và tầng mái. Bảo tàng cũng có các xưởng vẽ tranh và các hoạt động khác, nơi trẻ em và người lớn có thể cùng nhau tạo ra những trải nghiệm nghệ thuật đầy cảm hứng.
THÁNH ĐƯỜNG CHO CÁC TÁC PHẨM NGHỆ THUẬT CỦA DANH HỌA
Edvard Munch sinh năm 1863 ở Đông Nam Na Uy và lớn lên ở thủ đô Na Uy, khi đó nó được gọi là Christiania. Bước đột phá nghệ thuật của ông vàonhững năm 1890, khi ông bắt đầu tạo ra các tác phẩm được vẽ lỏng lẻo, mang tính chủ quan cao, chẳng hạn như “The Scream”. Simon Shaw, phó chủ tịch bộ phận mỹ thuật của Sotheby’s, cho biết. Ví dụ của Munch khuyến khích các nghệ sĩ hiện đại “vẽ những gì bạn cảm thấy hơn là những gì bạn thấy”.
Danh tiếng của nghệ sĩ Na Uy tài danh- Edvard Munch cao hơn bao giờ hết. Trong những thập kỷ gần đây, các học giả đã nâng cao vai trò của ông trong lịch sử nghệ thuật trong khi các nhà sưu tập thúc đẩy sự bùng nổ về giá cho tác phẩm của ông. Tác phẩm nổi tiếng nhất của ông: "The Scream", đã quen thuộc với hàng triệu người. Tuy nhiên, tại Bảo tàng Oslo không gian phòng trưng bày thực sự bị thu hẹp sau một vụ cướp năm 2004, cũng như phải tăng cường các biện pháp an ninh, cùng với đó là hủy bỏ sự hiện diện của tác phẩm trong hàng loạt các triển lãm đặc biệt sau đó.
Không gian trưng bày các tác phẩm tranh khổ lớn của danh họa Munch
Nội thất không gian trưng bày tác phẩm chủ đề con người của danh họa
Được xem là một trong những bảo tàng nghệ sĩ đơn lẻ lớn nhất trên thế giới, sau khi khánh thành và mở cửa cho cho công chúng, bảo tàng Munch đã mang đến những trải nghiệm nghệ thuật hiện đại, ý nghĩa, hấp dẫn và mạnh mẽ. Các tác phẩm nghệ thuật của danh họa Munch được trưng bày trong bốn triển lãm cố định. Đồng thời, các không gian triển lãm tạm thời tại nhiều không gian mở bên trong tòa nhà cũng sẽ được dành để giới thiệu cả các tác phẩm nghệ thuật của các nghệ sĩ Na Uy và nghệ sỹ quốc tế nổi tiếng với nhiều chủng loại tác phẩm nghệ thuật sáng tạo đương đại.
Nội thất không gian trưng bày cố định bố trí theo giải pháp liên hoàn
Không gian trưng bày tác phẩm nghệ thuật tranh với ánh sáng trình chiếu
Trong tòa nhà bảo tàng mới, du khách có thể tham quan 11 phòng triển lãm trải dài trên 7 tầng và khám phá rất nhiều bức họa nổi tiếng, nghệ thuật sắp đặt, tượng điêu khắc, tác phẩm nhiếp ảnh… trong số 28.000 tác phẩm bộ sưu tập đồ sộ về Edvard Munch từ bộ sưu tập của bảo tàng, bao gồm 1183 bức tranh đặc sắc nhất cũng như bức tranh nổi tiếng The Scream - sẽ được chính thức trưng bày tại đây.
Khu trưng bày triển lãm theo mô hình sắp đặt tác phẩm nổi tiếng Scream dưới dạng tranh nét
Bộ 03 tác phẩm nổi tiếng của danh họa trưng bày tại bảo tàng
Tác phẩm sắp đặt của danh họa trưng bày tại bảo tàng
Tại không gian trưng bày cố định có tên gọi “Edvard Munch Monumental”, khách tham quan sẽ được chiêm ngưỡng các bức tranh ngoại cỡ quan trọng từ những năm 1910 và 1920. Tác phẩm “Up Close”, một bức tranh tạm thời hiển thị về các bản in khắc gỗ của Munch cũng sẽ được lựa chọn trưng bày tại bảo tàng. Tổng số tác phẩm của Munch được xem sẽ tăng lên hơn 400, bao gồm cả những tác phẩm hiếm hoi như tác phẩm “Nụ hôn trên cánh đồng” in năm 1943, được thực hiện vào năm trước khi nghệ sĩ qua đời trong thời gian Đức chiếm đóng Na Uy.
Bảo tàng cũng đã thực hiện số hóa để trưng bày theo mô hình đa phương tiện đa dạng nhiều tài liệu và các tác phẩm nổi tiếng của mình. Các phòng trưng bày loại này có chiều cao gấp đôi, được sơn màu xanh tím không rõ ràng, bao gồm các tác phẩm “Các nhà nghiên cứu”, một cảnh tắm màu lộng lẫy, dài 36 foot và “Ngọn núi con người: Hướng tới ánh sáng”, một bản phác thảo bằng sơn cao 14 foot. "The Human Mountain" (1927-29) sẽ được tái hợp lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ với hai bức tranh liên quan, "Chiến tranh" và "Hòa bình & cầu vồng", được thực hiện ngay sau Thế chiến thứ nhất, nơi cơ thể trần trụi đặc trưng của Munch dường như bị biến đổi bởi cơn thịnh nộ hoặc kiệt sức. Chuyên gia của bảo tàng đã mô tả hiệu ứng của màn hình là “ngày tận thế”. Nhưng ông Henrichsen tin rằng hiệu quả tổng thể của bảo tàng mới sẽ là thuyết phục du khách rằng Munch “đen tối” chỉ là một phần của câu chuyện. Ông nói: “Edvard Munch không chỉ là “The Scream”.
Hoạt động chèo thuyền thể thao bên ngoài khuôn viên công trình
Các hoạt động văn hóa cộng đồng tổ chức trong khuôn viên phía trước công trình
Bên cạnh các hoạt động trưng bày triển lãm, du khách sẽ có thể tham gia các buổi hòa nhạc, đọc sách báo và các sự kiện văn hóa khác, hoặc tụ họp gia đình và bạn bè để dùng bữa tuyệt vời và thưởng ngoạn quang cảnh ngoạn mục từ tầng 13.
Nguyễn Hải Vân