Bảo tàng Lịch sử Quốc gia

Nằm trong quỹ đạo phát triển chung của nền văn học thời Lê Sơ, văn bia thời kỳ này đã tạo nên những điểm nhấn quan trọng trong tiến trình phát triển văn bia Việt Nam, đó là sự ra đời của hệ thống văn bia đề danh Tiến sĩ (ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám Thăng Long Hà Nội), hệ thống văn bia lăng mộ (ở Lam Sơn Thanh Hóa), hệ thống văn bia ma nhai (ở nhiều di tích và danh thắng)...

Công trình “Văn bia Lê Sơ” đã biên dịch 67 bài văn bia hết sức có giá trị, góp phần thực hiện xã hội hóa di sản Hán Nôm và làm sáng tỏ những giá trị văn hóa Việt Nam truyền thống đang tiềm ẩn trong kho tàng tư liệu văn bia Hán Nôm của người xưa để lại. Đây là là tập hợp đầu tiên về văn bia Lê Sơ của nước ta, từ Cao Bằng, Lai Châu, Hòa Bình, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc, Hà Nội... kéo dài về phía Nam đến Thanh Hóa. Đây là sự tiếp nối của việc nghiên cứu văn khắc Hán Nôm từ Bắc thuộc, Lý Trần đến thời kỳ Hậu Lê do Viện Nghiên cứu Hán Nôm tiến hành từ nhiều năm trước đây.

Nguyên tắc để chọn dịch tư liệu trong cuốn sách này là văn bản còn rõ chữ, văn bản bị mờ để lại sau, khi có điều kiện sẽ khảo cứu tiếp vì khả năng giải mã các văn bản đó trước mắt gặp rất nhiều khó khăn. Một số bia mới được phát hiện sưu tầm bị mờ, vỡ nhiều chữ, bia khổ to và khó đọc đúng chữ Hán để phiên âm, dịch nghĩa. Nhưng đây lại là những bia quan trọng viết về cuộc kháng chiến chống quân Minh của các tướng lĩnh và quân dân Đại Việt. Vì thế, nhóm tác giả đã cố gắng chân hóa văn bản đến mức cao nhất có thể, điển hình là một số văn bia mới được sưu tầm từ Thanh Hóa trong thời gian qua.

Tác phẩm gồm hai nội dung chính:

Phần I. Giới thiệu khái quát về văn bia Lê Sơ: Một số đặc điểm về địa điểm tạo dựng văn bản, hình thức cấu tạo văn bản và nội dung văn bản.

Phần II. Phiên âm dịch nghĩa 67 văn bản văn bia Lê Sơ.

Thư viện Bảo tàng Lịch sử quốc gia (số 25 Tông Đản - Hoàn Kiếm - Hà Nội) xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc!

Phạm Trang Nhung (Phòng Tư liệu – Thư viện)