Tiêu biểu nhất trong sưu tập gốm Cù Lao Chàm là chiếc bình gốm vẽ Thiên nga. Đây là hiện vật độc đáo, có kích thước lớn nhất và đề tài trang trí đẹp, sinh động. Bình có dáng cao, vai phình, thân thuôn nhỏ về đáy tạo nên sự thon thả, thanh thoát, phản ảnh rõ nét đặc trưng tạo hình gốm men thời Lê Sơ thiên về chiều cao. Từ miệng, cổ và thân bình đều được trang trí hoa văn gồm: hoa dây, cánh sen kép trong có xoắn ốc, vân minh hình khánh cách điệu, phong cảnh, cây hoa lá, sóng nước, lá đề. Trong đó, băng hoa văn chủ đạo chiếm không gian lớn nhất ở giữa thân bình vẽ phong cảnh mang đặc trưng vùng trũng châu thổ Bắc Bộ với hình ảnh khóm tre, rong, rêu, xen kẽ là hình 4 con thiên nga trong 4 tư thế khác nhau theo tích “Phi, Minh, Túc, Thực” nhằm biểu đạt những ý nghĩa biểu tượng cơ bản của cuộc sống con người. Một con đang dang cánh bay (phi), biểu tượng cho kỹ năng sinh tồn cơ bản nhất trong cuộc sống. Con thứ hai đang nghển cổ kêu (minh), biểu tượng cho giao tiếp tình cảm. Con thứ ba đang rúc đầu vào cánh ngủ (túc), thể hiện nhu cầu nghỉ ngơi, thư giãn, hồi phục năng lượng để sinh tồn tốt hơn. Con còn lại đang kiếm ăn (thực), thể hiện nhu cầu cơ bản để tồn tại trong cuộc sống. Đây còn là cách chơi chữ của người xưa khi mượn từ đồng âm nhằm gửi gắm những ước nguyện tốt lành được thăng tiến, tiền đồ sáng lạn, giàu có, no đủ.
Trang trí hình thiên nga trên bình gốm: phi, minh, túc, thực